Wednesday, October 13, 2010

BANG HANG SDA PAWLPI BUAI


C leh M buaina pen,
1.Doctrine vai hilo
2. Laisiangtho vai hilo
3.Kamsangnu vaihilo
4. Policy vai hi.


Pawlpi khat aom ciangin working policy nanei hi. Doctrine lian tawh akitang zop lianlo policy zong om hi: gentehna in ulian kiteeldan, biakpiakdan, biakna music, kiteenna cihte amun ahun in mun khat pan mun khat kilamdang kawi kawi hi. 


Policy lian in a thugui khung napi aneng atawng in hong gen nading thu omlo hi. Cihnopna ah SDA sungah church policy aomte thukham 10 bang hilo guideline hi a, a thuguipipen unity hi, uniformity hilo hi. Itna hi, kikhenna hilo hi. Policy zatdan aneng atawng in ih kibatloh nahangin pawlpi panin kihawl khia, kisannading tuiphum cihte requirement ahihlam za nai keng. SDA Manual leh Doctrine of the Church doctoral level ah kasin hangin omlo hi. Upna, uppa kibanglo cih pen tui kiphum kik ding kisam hi. Genteh lailainadingin Policy in nupa kiteenna akhun hangin banghun, naibangzah in lum khawm ding cih tellahlo, ei hoih sak tekin hun kizek hi. Sabbath tan dan zong hunpi leh Sabbath school nei ding cih ciang agen hangin bang masak zaw ding cih khuatual pawlpi tekin ihteel dingin na nusia hi Pawlpop nadingin ki itna effort kisam-a doctrine tawh ih kivatvat hangin atheilo hilo, doctrine ihzekkhiat nop dan kitum kak hizaw, kilamdanna aom ciangin kipum khatna om zaw hi. Uniformity pel ni. 


Tedim ah pasotr pawl khatin biakinn ah khedap suah ding hong thatang cih mawkin thagui nasa in inn kiciah zel hi. Tua pastorpa aciah ciangin aut ten suah autten bulh hi.  Eskimote biakinn ah khedap suah sak lecin kikhop aman ciangin zato ah akhe uh attan kul ding hi, vot lua. Judah mite in Pasian siangtho ahihna alahna ngeina pen ei zong Pasian siangtho ahihna ei ngeina tekah ih lahdan om tek hi. Ei ngeina paai khin siksek dingin Judah ngeina pom khin ding, laisiangtho in cilo hi.


Kamsung policy kidawm un. A universal thei thei ngeina pom leng kikhial hak zaw hi.
Mikhempeuh man hi, mikhempeuh khiallo lo hi. Jesus hileh abangci khensat tam cih zong dong zel ni. Jesus laitak ni. Genbehna Pawlpi tawh akibuai denna pen pawlpi khat adin teh abuse of power tawh hong kithuah to pahpah ahihman hi. Church History sungah hih thu hong gencian ding hi. Tua ahihmanin zong Adventist masate in zong pawlpi phot ding na lawp liang lo hi. Pasian' nasepna atangzai zawk nadingin, sumpi akikaih khop theihna dingin, pawlpi in neih leh lam aminvawh theihna dingin, cih bang thu teng tawh pawlpi min kivawh hi. Ahizong kamsangnu bang na hangsaksak uh, azak noploh uhteh Australia ah Pasian' nasem dingin hawlkhia uh, hawlkhiat bang theileh pha ve, phalo, 1900 pawlteh ki re-organization kik. 


Tua buaina tengmah hong kilum letlet himai. Authority akizat teh den-a ngimna teng bek tawh hong lungkim lo uhin beh le phung, sung le pu kihuai nopna, zakahnopna tawh aana kizang kop to zel, akilat luat teh kithuakzolo, buai himai hi. Tua ahih manin "Institutionalism" cian kan le cin ahoihna sangin asiatna tam mu zaw niteh. SDA lian in "pawlpi" ie dinmun (a role) pen institutional role lobuang bangmah thupitna omsak lo hi. Pasian' mite lakah pawlpi ie role pen sawltak bu sunga ih sim theih simloh tamlo hi. Gupkhiatna view panin en lecin, pawlpi in gupna pia theilo hi ziau. Eh! RC bangin umni cilengh pawlpi pua ah gupna omlo hi. Father, bishop priest te in palai semin amaute omlo in van kikailo hi. SDA in priesthood of believers pen thu um khempeuh tan hi ci hang. SDA sungah siate nasep pen thu-um sa mite adingin thu leh doctrine ah leh kha nasepna ah hong pantah ding hi bek uh hi. 


Amau ei adingin palai semlo hi. Thu-um nailote adingin thu zong ngensak thei, thum sak thei sam ve. Puahphate laite en lengh nekkhawm pia ding bangin elderte peuh himai sak uh hi. Tua ahihmanin pawlpi in gupna pia theilo a hihleh pawlpi sep bang? RC te in Pawlpi pen mihing pianma in om khin hi, ci uh. Tua ahihmanin mi in pawlpi adinga nungta. SDA in thu um mimalte ahong kigawm ciangin pawlpi hong piang cih um, pawlpi ih TO hilo, eimau mah ih hihna hong laktel hi. Pawlpi pen tuuhuang bang hi. Condition khat hi in tua sungah bang kisem: Pasian kiang panin gupna hong luang suk, mimalte'n na pom uh. Adventist te leh Evangelicalte upna ah gupna ihcihpen personal conversion, personal decision tungtawn bek in kingah hi, cih ki um hi. SDA pawlpi in cianlaite ahihleh asungah min akikhum khempeuh in automatic in gupna ngah ding, cih om theilo. Om thei hileh SDA sung suak te bang gupna pello angah ding hizen, nak hamphat. Hilo deuk zel. 


Pawlpi sungah jubilee vial sawm na bawlman zongin gumpa tawh personal relationship
na neih kei leh pawlpi in vanhawlhliangin thu anei zongin gupna lemlawh lo ding. Hihsan ah RC leh eite' kilamdanna hong om zel. RC sungah siampite'n (ih Pastorte, Union uliante, Section uliante) thunget sak leh purgatory panin Vantung Abraham sung kidenna ziau hisam hi. Pawlpi sungah khat leh khat kihanthawn thei (gupna kipia thei tuanlo), ki halhsak, zato dan kikem thei cih ciang bek himai. Upna tawh PS tawh kizopna thupi hi. Hih kizopna ih neihciangin vertical leh horizontal effect hong piang ding, tua piang khiate in midangte tungah gupna pia theilo, PS nasepna leh a thu tangko thei bek. Phakneite khat leh khat ann kihopsot dan hi. Siantho ding Pasian khut sung bekah, Pawlpi khut sungah phak teng bek mah akiom hi, cimai ni. Nihna ah Pawlpi khat sungah ih omna tawh gupna kingah hilo, upna kibangte omna pen pawlpi hizaw. Pawlpi in gupna pia theilo. 


Pawlpi in Ukna bangnei? Gupna thu hopsawn ding Authority lobuang neilo hi. Organization sunga policy zekna ukna pen zato cina kepna ding handbook bang himai. Pawlpimi lah hilo, gumpa' min zong theilo, gumpa aomlam zong theilo, gupna angah om ding, ahihhangin pawlpi sungom, Jesu thei, thukham sawm thei, policy teng lotngah gupna tanding omzel. A thupi ah PS' pawlpi sungah aom ih hihding, Amah tawh ahing kizopna nei ding, pha mawh hi. Visible church in mihingte view pana upna tawnna kibangteng omkholhna, mihoih, hoihlo om ngeingai lel, invisible church ah PS muhna panin upna tawh nungta, Saints vive, pawlpi khat peuhpeuh sungah om thei, omlo thei. 


RC sung bangah tampi om ding hi, kamsangnu na ci zaw lai hi. RC sungah aom manin kisim kha hilo, thutaktak tawh PS kizopna aneih man hizaw hi. Thumna: Paul leh Barnabas akituahlohna thu uh pen universal principles thu ah hilo, John Mark tonpih ding maw, loding, policy level-sanghong dingmaw, khak ding lelvel, taihpong silhding maw, zopuan level hizaw. Principle ah pum khat hilai uh, PS tawh kizom tuak uh, Policy tuamtuak zangin asep uhleh gualzo tuak, Paul hong optimistic kik, nang tatdan, nang muhdan manzaw thong ci kik, cih himai. Paul leh Barnabas pen John Mark vaiah abuaina tawh gal suaklo, ih kiselsel sangin tuamsepni in, John Mark hoih, hoihlo ahunin hong lak nave ci-a hunpia, provide opportunity to prove that John Mark has good, cih thu hizaw. Paul in khat vei mi aet sual teh first impression last impression na hi. Barnabas bel mi pantah nuam, chance pia kik kik. Policy tuamtuak zang, gal hilo hi. Akikhenna uh pen gal ahihman hilo, principle ah pum khat, kizekkhiatna ah kitum kak, ahoih zaw zaw pahtawi ni, ahoihlo kizekkhiatna te puahpha ni, cih hilo dia? 


By: Dr. Dal Khan Mang
Src:http://www.myanmarunionconference.org/wp-content/uploads/2010/07/Dr.-Dal-Khan-Mang.pdf

No comments: