Wednesday, November 24, 2010

Kaidal Laihawm (2) October 18, 2010


Date: October 18, 2010
To,
EC member te:
A thu/ Subject: Sang Siapi, Church Pastor, Tual Pawlpi leh Conference hon Sangte tawh
kisai SDA Manual/ Policy
Reference: EC COMMITTEE PAN NOH-THUAT-NA LAI: Pa Mr AA
Mr AA laipen Conference Adventist History ah “landmark” khat in mualsuang hong
phut ahih man-in a maan, a dik, SDA vaiteng ahilh ordkif;0if khatin hong zasak ing. Amah in
President hihna leh Sia Kai Dal mimal hihna khen tuam theilo hi. Amah kithupi muh,

kitheisak lua mahmah ahihna a kammal zat te – “hi lel” (2) vei “ci pong helzen,” “pah phot,”
“ngam lo” (2) vei “hi lel ngel zen” (1) vei “hi lel zen” (1) vei “naupangvai” (1) vei “mawk
cih sasaih pong hel zen” “maanlohna” etc. ah kilangh khia banah amah pen President te, EC
te tung, SDA Manual leh Policy tung ah a tu liuleu dan in “ka thu hong ki mang leh,”
“thumaan deih ka hih man,” “et teh ding om vet lo in naupang vai,” “na lungsim uh kawi
mahmah” “phiat lel leng ai ve,” “Na hi ci thep thup,” “ci them thum” “mawk cih” etc – in
kitel muhsak mah mah hi. Amah in lai mualsuang hong phut “thutang deih lo in, thu man kim
lai a khial in na hei” (Mikah 3:9) ahih manin khanglui, khangthak teh thumaan leh khuavak
muh theihnading in hih lai mualsuang a gei mah ah kong phut hi.
“Kikupna omlo in gelnate khial hi; ahih hangin tampi kikupna in gualzawhna hi”
(Prov.15:22, RSV) a cih bangin EC pen tampite ai-awh hi.
“Empty vessels sound louder” Bel hawm in gin ngaih zaw, “hap bang in bi,” Shimai in
David kiang ah, “Nang mithatpa, kimanna neilo pa, pai-in pai- in” ci’n ko, hamsiat ban ah
suang tawh a deng lai (2 Samuel 16:6, 7) bangin Mr AA in MUC President leh Sia Kai Dal ci
gawp, EC mawhsak dikdek ahihmanin hih lai tawh kong tel lah hi.
Nimit leh min kithu lo, computer a kikhen lai “EC Committee pan noh-thuatna lai”
20-9-10 Sunday ni-in ka ngah hi. (1) EC te tungah ngetna lailah hilo; (2) E.C pan action
voted om nail ah hi lo; (3) nohthuatna phalna amah leh amah kipia in, kuama dot loh pi-in,
ama ngaihsutna bek a man bang keek gen mawkmawk hi. Organization kici kipawlna dan
theihlohna leh midang mawhsak in amah kisiangsak, kitheisak, kimansak pen mi pawl khat
in, “Pil vai kei si,” “Kilawm kei si,” “Haivai tak ei,” “A vek in kaikhawm in haltum leng” ciin
hong gen zong om aa, gen siang ding lah tavuan om zel hi.
Background tawphah nei thu:
Mr KK pen Mr AA tapa hi aa, akhuan azi a deih bang bang aa ngah, zeek kimlai, bang
teng deih behbeh sak lai aitam! Sakollam sang, Upa kiteelna cihte zong Mr KK gupna bek
tawh SDA Church Manual leh SDA working Policy thei kisa dan in hang keei mawk hi.
Ke’n ka gup sawm ding ka ta, ka suahpih a sem lah om lo; ka khua Tonzang pawlpi
lah buaipih selo; Mr KK tawh thu leh la, sport, kidemna khat beek nei ngei lo pi in ka gawt
nang, ka deihsak loh nang om het lo zah in, ka gup keeikaai nang lah om lo aa, thumaan leh
SDA manual bek tawh amakaih hi zaw ing.
Mr AA in No.5th ah “thumaan deih ka hih man in” cih tawh; laimai 2 na No.6 ah
“amaan lo in nong sep uh leh” cihtawh; No.9 na “Hihbang dan amaan lo kimakaihna” cih
tengtawh thumaan deih leh a gen kisa, kineih, kituat hi. Ke’n lah amaan tawh ka makaih hi.
Amaan nih (2) kithutuak lo a hih leh a thukhen ding pen a simte, E.C te, u leh nau hilo in,
mikim san theih dingin – (1) Lai Siangtho (2) SDA Church Manual (3) SDA working policy
(4) Elder’s Manual (5) Minister’s Manual hong hi bek ding hi. “Kei hoih sak,” “kei thu hong
kimang leh,” “Ka ci a, hong kimang lo” etc hi thei lo ding hi Sia Kai Dal, Sia Kai Dal ci’n
(10) vei bang ci ngiatngiat ahih manin mimal sukha ahih ban ah, ama pau pen, Manual dan
bulh kha ahihman in amaan telzo lo hi.
- 2 -
1. Mission makai ten Nainganye’ semin, sum nesim in minam deidanin, zaliat kituh in,
itna nei lo sa kahih manin, Conference a om ka hihi.
Dawnna: Mr AA Conference ah a lutzia a masa pen lampi maan tawnkha lo hi. Conference/
Mission pen SDA pawlpi ki-ukna zia tuak SSD Policy, p.44 ah administrative Bodies cin lak
aa, sepdan leh paizia kibanglo ahih manin Conference ki-ukna thuguikhunpite SSD
Constitution, Bylaws and Working Policy, 1999, p.127-172 ah hong lahte bek tawh
Conference ah om hizaw leh maan pan phing ding hi. “Naingangy sem, sum nesim, minam
deidan, zaliat kituh, itna neilo” cih pen ki-ukna zia ah cik mah hun in kiphal thei ngei lo hi;
Mission policy ah zong phal ahi tuan kei hi. Mimal gamtat tawh kisai zaw hi a, Conference
leh Mission ki-ukna kingawh thei vet lo hi. SDA Church Manual 2000 ed.; p.149 ah tua dan
(“Nothing of a political nature shall be allowed.”) na khaam hi. “Letsong na-ngawn ngen,
zong lo ding hi.” Ibid., p.195, E65 25. na ci lai hi.
Conference pen Anlanghte makaihna hi ci-a a gen pen Mr AA bek hi aa, a gen ma leh
nung ah kiza lo hi. Tualkaih lungsim, naing-ngan-ye khat hi. 2009 Feb session in
Presidentship ka nolh aa, hong kitel kikkik hi. “Mission makai” cihpen mimin hilo hi.
Mission makai tampi om hi. Mawhsak nopte kam nautang pau zia hi…… Conference/
Mission pen gam, minam leh pau zui-in tungsiah ah sum ki-ngakna zui-in a kiphuan (SDA
Theology, Vol. 12, p. 18.) hibek aa, kipawlna hoih loh man hilo hi. Conference suah dan
kibang takei leh zong, a nung ah cihtak ding, kip ding, muan huai ding, panpih ding cih
longal thu dang bawl kei ni.
2. Conference kimakaihnate ka et ciangin missionte tawh kilamdanna om kasa kei hi.
Dawnna: Conference leh mission a kilamdanna athei lo mipa a ding in kilamdanna omlo mah
ding hi. A thei ta ding in kilam dang hi. Mission makaite pen gamdangte’n teelsak in,
gamdang sum tawh nasem uhaa, Conference pen gamsungte teel hi-in, gamsung sum tawh
nasem uh hi. SSD Working Policy, 1999, p. 139, article X, Sec. 1 b, Sec. 5. Conference
makaihzia pp. 125-128 zui aa MUC President in makaih hi.
3. Sia Kyawbale in policy cih pen kei kam sung pan hi lel hi a cih mah bangin, i ki
ukdante pen sia Kai Dal kam pan hilel hi.
Dawnna: A lungkim lo te’n Sia Kyaw Balay dong pah aa, amah in “SDA Policy thei ka hih
manin, ka kampan policy pusuak mah hi. Ka phuah tawm, ka gel tawm om lo hi,” cin dawng
kik aa, a lung kim lohna uh paih bang lian hi. Sia Dal in, Church Manual leh Policy tawh a
pau hang in “Sia Kai Dal kam pau hi lel hi,” cin mimal pau sa hi. A kipau kam pen SDA
Manual, Policy hiam cih et zawk ding hi. Manual leh Policy hi lel hi, a ci i hih leh dah huai
hi. Sia Kai Dal in nu leh pa phuah min Kai Dal tawh pau lo-in MUC mipi-in ateel President
min tawh President kampau hizaw hi. Policy bangin makaih ding President in tavuan nei aa,
siate leh mipi’n a manding tavuan nei uh hi.
4. A pil pen a, i neih ahih mah bangin policy i gen zongin a ma thu bek mah in pai veve
hi. A dangte lah thu tam i theih loh ban-ah, nainganye’ lungsim nei gige pian nong zen i hih
manin kam neilo bangin i sip dide hi.
Dawnna: “Policy i gen zong in” ci bilbel hi. Bang policy hiam? SDA Policy ah kimu lo
policy hi. Kei thu bek tawh kipai ngeilo hi. Bang peuh ah kei thu bek tawh kipai hiam? A thu,
amal gen lo-in “hua sawllakah gul om cin suang tawh mawk den keei” tawh kibang hi. A pil
pen aa president kitel hilo hi, Committee dang “sip dide” ci’n hawm thawh hi. Kikum
ziahziah in 24-3-2009 voted 01/09 tawh, “thu tampi kikup khit ciangin” a tamzaw thukimna
tawh kikhensat sak hi. President in chairperson, first officer hi-in, SSD leh GC Policy zui-in
makaih hi. “In his leadership, he shall adhere to the policies of GC” p. 127. Committee voted
- 3 -
bang zui ding hi aa, nial ding hilo hi. Pawlpi makaih pen tuu cing nasep hin kumpi thu-neih
dan (authoritasian, dictatorship) hilo hi. To makaih (lordship) hilo, lah sila (servitude) hilo aa,
nasem makai, (servant leadership) hi. Tua banah makaite leh a kimakaihte anihun tuu no mah
hizel hi. Elder’s Handbook, 1994, p. 64. “Kikum khawm ding” cin vantungmin’ hong gen kik
kik hi. (5T 30) Thungen a kikupna in kipna bek hi. (TM 191, 192). Apil, experience nei
Conference president te counsel piakding, kikuppih ding, tha pia ding, seppih ding, panpih
ding kul hi. (9T 270).
5. Sihzangten mawmaw thutanson a cih bangin thumaan deih ka hih manin Sia Dal tawh
a kiselsel ka hihi.
Dawnna: Mr AA in thumaan deih in Sia Dal tawh a kisel ahih teh Sia Dal pen thu maan deih
loh bangin vawh hi. Sia Dal in thumaan Manual leh Policy bulphuh hi. Mi khat thu a mang
ziau mi, meidawi mi hilo banah mi pahtak pak leh lungkim sak na kici eyeservice, men
pleasers (Col 3:22) cih hilo, gup tuam leh paih tuam neilo in sem khia hi. Mr AA in Mr KK
ading bulphuh in deihsakna tawh mi a thei lote tungah thukhial pen thu man deih bangin hong
heikhia hizaw hi. (Exo 23:2)
Thumaan deih ahih sangin Mr AA deihna pen thumaan aa bulhdeihna hizaw hi. Sia
Dal tawh kisel ahih sangin SDA manual leh policy tawh kisel ahizaw hi. Thuman bulphuh aa,
thu tangpeek bek hoih hi.
“Mitawh kipawl theilo thu tangpeek mi-in amah bek thupi, man kisa-in khensatna
maan khempeuh langpan in nial hi.” (Paunak 18:1 RSV).
6. Makaite a kipan sia nengnengte leh pawlpi mite i kipuah phat mahmah kei leh i mite
Sunday sungah lut in, mission ah leh tai in, pawl khat M.S makaite lah maan kei, C.f te lah
maan kei ci in, sumpi nangawn koi mah ah khia ngam lo in, thanem in om lel hi.
Dawnna: SDA upna pen Lai Siangtho gen Topa tungah ki-ngakna hi-a, makaite, sia
nengneng- (zat huai lo kammal, sia simmawhna kammal hi) te tungah ki-nga lo hi. Sunday,
Mission ah taai cihte leitung ngeina, kipawlna omzia khat hi. Topa tung Zeisu bek ah ki-nga
lo peuhmah a tuaci kawikawi ding mah hi. (Johan 15:5) “M.S makaite lah maan kei, C.F te
lah man kei ci-in sumpi nangawn koi mah ah khia ngam loh” cih khawng om lai hel maw. A
mi lah gen lo hi. Sumpite makaite tungah kikhia hilo hi. Pasian kipia hi aa, Pawlpi sung
Pasian’ nasem te zeek khiat hi bek hi. Kep tuam ding hilo-in ansaal ah piak ding hi (Mal 3:8-
10). Makaite neek keei cih lah hi lo-aa.
Koi teng bang teng kipuahpha ding cih gen lo hi. Kipuahphat huaite kipuah ding hi
lua! Kipawlna pan tawkik cihte, Mawsi makaih Israelte na-ngawn om ngei ngai hi. “Nung
tawlh tam hi,” (Jer. 14:7), Topa’n amau nungtawlhna ka damsak ding hi, (Hosea 14:4) ci hi.
Rev Thang Za Pau (Sihzang) in Conference “sih pih ngam keng, hin pih ngam bek ing” cin
Jan., 15, 2005 in lai hawm liang na pi’n tu’n hinpih ngam lo hi. A ma’n zong SDA paizia thei
nailo lua kisa in i bylaw, policy ding pawlpi phuatzia ding, nasem (worker) tatzia ding,
khasum dingte bawl ding kisam hi cin a lai-ah gen hi. SDA pawlpi in neih khitsa vive hi zuih
ding bek hiziau pawl dangte local autonomy dan hilo cih pen Rev Thang Za Pau in thei lo hi.
Hangpu in “kei guak ka hi zongin Conference tawp ngeilo ding” cin Nazareth pawlpi ah sia
sem hi. Gin Sian Mang in “ka mit ah tui a vun laiteng Conference tawp kei ning” cin Lezang
ah sia ding a kikoih lohteh tawp hi. Pa Thuk Kim in “a tawp pepeuh zi nik teng tu khi” cin
tawp khin aa, tengtuan lo hi. Zudah siakazoh zong nungzui pan tawp hi. A tawp mi, mi
suihkhak suang, mi puk sak leh kipawlna langdo mi hih loh ding thupi zaw hi. A tawp behbeh
om tuan lo hi.
Tithe- pawlpi standard bang a pia lote pawlpi panmunte leh conference panmun te ah
kizom to sak lo (no man shall be discontinued) ding hi. Church Manual, p. 154:5. Tuiphumsa
No. 9 ah pawlpi kipawlna ka um aa, ka tithe leh sumpi tawh, ka hanciamna leh huuzap tawh
ka panpih ding hi cin Pasian tung ah kiciam phawk ni. Church Manual, p. 34. Mr AA in 2009
- 4 -
kum in a tithe piak (Lev 27:30-32; Matt 23:23) tampi hi aa, MUC a panpih sate leh kulhpi
cian nate lungdamna tawh kiciamteh hi. “A cingh mi-in hau semsem ding a, mi dang a huhte
a mahmah kihuh kik ding hi.” Paunak 11:25.
7. Tua kawmkal ah langpang te’n Z-A-A pawl hong phuan lailai uh a, sumtha tawh C.f
hong do sawm leu leu uh ahihmanin, i mite i taisuah mang ding dah huai kasa hi.
Dawnna: I mite taisuah mang ding dah huai mahmah sa inteh; lau huai het lo hi. A vawh
bangin a-at ding uh hi. Pasian awi ahih leh kua mah in khaam zolo ding aa, a awi loh ahih
leh, buhtuu bangin kuang tum mang lel ding hi. (1 Cor 3:10-14) Hi mah hi. Neh 2:18, lawp
mahmah na leh ngimna hoih tawh nasep kipan ni. MUC adingin Sanballat, Tobiah (Topa hoih
hi cih khiatna nei), Geshem leh Samaria mite bang aa lang pangte hih loh ding in om siam
zaw ni. “Lawpna tawh” hita leh, Mr AA deihna kizui leh Jerusalem kulhpi lampih sangin
Sanballat, Tobiah leh Geshemte bangin Jerusalem MUC kulhpi lam pen khaam, buaisak,
zekaisak, nawngkaisak, phiatsak kisuak hi. Tobiah in, “Ngia khat tua kulhpi tung pai leh cim
lel ding hi,” Neh 4:3 ci-in simmawh, zahko bawl bangin EC te naupangvai, Sia Kai Dal thu
hilel ngel hi, “Conferencete lah man kei” ci-in zahko bawl kei leh deih huai zaw hi. Pasian’
phalna om lo in ukna za om thei lo hi (Rom 3:2,3) A nialte thukhenna thuak ding hi.
ZAA pen MUC tawh kisai lo in buai zong omlo pah hi. “Langpang te’n” ci om aantak
gen ngam in hoih hi. MUC lang panna, lehdona, a deihlote MUC tawh kipawl thei lo hi.
Hong langpanglote i nasep kibatpihte i pawl hi (Marka 9:40). Church Manual phal loh
kipawlna, pawltuam kiphuan a panpih Pastor, Elder te MUC khutnuai aa om tual pawlpi tek
pan in “hoih tak kiteel kiphut pawlpi thuneihna nialte” “et-cik” khaalna kipia ding te hi. SDA
Church Manual, p. 185. Tobiah zong Eliah siampi-in biakinn khan ah nakoih in kihawlkhia
hi. (Jer 13:1-9) “lum lel ngelte” kisia khia hi.
Mr KK Vai
1. Mission sungah a om lai gen lo-in Conference hong lut pan’ pan hi.
Dawnna: Mission sungah a om lai-in “Bonus/ contract” in AWR, AAS ah sem aa, regular
ngah nai lo hi. Lawibual AAS ah Registrar sepna pan hong pai hi. 2004 kum in Ks. 17500/-
sang in 2005 January pan March kha dong Ks. 18620/- khasum sang hi, Mission in policy
zui-in a piak hi. Mission sung servicete simsaklo ding hi peuhmahlo hi.
2. Sakollam khawmpi ah Sia Khasum kipuah pha a, M.A te ks.20000, dingin kikip sak hi.
Dawnna: Sakollam khawmpi hilo in MUC khawmpi hi. Sia khasum pen 13000 hi in B.A
degree allowance pen Ks. 3000 tawh Ks. 16000 hi-in, M.A te Ks. 20000 in kipansak hi. Sia
Thawng Za Hau Ks. 27000/- (Ks. 32000), Sia ThangHlim Ks. 33000/- (Ks. 38000). Sia Pau
Suan Mung Ks. 27000/- (Ks. 32000) allowance pakhin salary bek kilasak hi. Mr KK in
appropriation pan Ks. 40000/- kipiaklam pulaak lo hi. Siapi Kham Zam Thang in tun Ks.
37000/- hi aa, kikim se hiam?
3. Ahih hangin Sia Pau Suan Mung 27000/- kipia sim veve hi.
Dawnna: Mission sia hong lutte Mission a a khasum san zah kipia ding hi ci’n 122/04 (Dec.
20, 2004) voted action kinei hi. Mr AA guak in nial thei, puah phat theih nang thu neilo hi.
Sia Pau Suan Mung in Mission ah Ks. 27000/- sang sa hi aa, allowance tawh Ks. 33,000 sang
hi napi voted 122/04 pen 53/2005 ah kikipsakna ah salary bek Ks. 27000/- kikhen sat hi.
Kipia sim veve lo hi kilangtak in record om hi. Mr KK khasum pen Mission ah Ks. 18620/- hi
aa, Conference ah khang in Ks. 20000/- pia in mantak aa kisem hi. Mr AA in hih thu ah lu leh
taw mel theilo hi. Sia Thawng Hau voted 22/03 (May 23, 2003), Sia Thang Hlim 122/04
(Dec. 20, 2004) te MA hilo napi’n khasum hih zah kipia tuate bang hang gen lo sese. Siapi
- 5 -
Kam Khan Mung –Voted 65/09 ah Ks. 32000/- service tawh kipia hi. Tu’n Mr KK Ks.
40,000/- na kipia hi, kipau pih hiam? SAS Board theih pihlo-in khasum hihzah kipia hi ven.
Guptuam paihtuam nei ding aa upmawhna zong hih bang kipawlna ah policy om gige
kim lai, hoih het lo hi. President leh EC memberte a dingin Sia Pau Suan Mung pen EC te taneih
tuam lah hilo hi. Sia pa pen 1991 in regular ngah khin in, Mr KK in Conference hong lut
hun 2005 in regular ngah nailo hi. BA tek, MA tektek, panmun kibang taleh Conference on
glut hun-un a service, dinmun (status) zui-in khasum kibang lo hi.
4. E.C ah kigen a, Sia Mung M.A certificate hi a, Mr KK degree hi a, Sia Mung tan 8
sia hi a, Mr KK tan 10 sia a hih teh ka cih leh sia Kai Dal in sia Mung Regualar hia, service
tam zaw hi hong ci pong hel zen hi. Kai Dal aw mission sung service kisim lo ding a,
Conference a lut pan uh sim ding hi zaw hi ci-in ka ki sel pah zel uh hi.
Dawnna: M.A certificate, M.A degree cin policy in khen lo hi. M.A te i cih nungsang
khasum vaiah a kipan cil tuak ahihleh dinmun kibang hi pah phot hi. Tan 8 sia, tan (10) sia
cin ihkhen kei hi. M.A cin kikhensat hi. Tan 4 sia ahizong in M.A ahih leh, Tan 10 sia
ahizong in M.A ahih leh kha sum vai ah kibang sak aa, SDA Education Manual ah High
School Officer te leh College siate bel degree tawh hilo, tavuan tawh kilamdang sak hi. MA
certificate/ degree cihte promotion leh further study ah hong kikhen pan hi.
EC te makaih ding president kitel aa, EC leh president ukding in layman kuamah
kisehna omlo hi, policy ah zong omlo hi. EC na-ngawn in President makaih thei lo hi. Mr AA
in hih thu ngaihsun pahpha hen. “Regular hi-a, service tam zaw hi hong ci pong hel zen hi”
cih pen a cihpong hel zen hilo-in a citakpi hi. “Mission sung service kisim lo ding a,
conference a lut pan uh simding hizaw hi ci-in ka kisel pah zel uh hi” acih pen ama guak
khuakpuak hi-in, SSD SDA Policy ah tua bang om ngiatlo hi. Conference ahih teh Mission
service a kisim pen Policy ah om aa, kizom to hi. EC in “Mission siate hong lut leh a khasum
zah tawh sang ding” acih pen SSD SDA Policy zui-in service pakhin hi aa, tua pen MUC
voted 122/04 tawh amaute basic pay hi: A tehna pikhau khial zel hi. Khat hoihsak, deihna pen
policy bangin mawk pau ta-ngial ding hilo hi. Mission ki-ukna ading nasem ahih sangin
Pasian ading hi zaw; tui kiphumthak zong kullo aa, Pasian nasep a zomsuak pah hizaw hi.
“Khatguak khensatnate zat teltal kul lo-in, kilelsak ki-ap zawta hen” (private Judgement must
not be stubbournly maintained, but surrendered. 9 T. p. 260) Church Manual, p. 2
5. I kipat cilpan sihzang leh teizang ngai lo in conference la ding cih hi pah phot a hih
manin tuni ciang dong sihzang leh teizang te tawh a ki buai den i hi hi. Tedim Sang sum
sangin KAS tam kipia zaw leuleu hi.
Dawnna: Minam deidan omlo-in, Sihzang, Zo leh Teizang cihbang deidanna omlo hi (Gal
3:28). Conference lapi nangawn in kinei aa, tua bang aa deidanna kinei hi leh, tua la kisa lo
pah ding hi. Tua bang a deidan na Committee action kimu ngeingei lo hi. “Kuate e, koi ah
maw,” kua gen hiam? Kua tungah gen” cih khong a theih leh, a lai-ah mi up nang, Missionte
mai-et nang, Sihzang, Teizangte muan nang leh thu maan lah nang hong lak leh deih hang.
En Kho Cing in, Pa Pum Za Lian te inn ah Taci leh Ngimsang paulap in Sia Thang Za Pau
inn ah a ma phuah ahihna pulaak khinzo hi. Rev Thang Za Pau Sihzang hilo hiam? A panmun
in Vice-President, Tedim circle leader kipia ngei hilo hiam? Sia Khen Do- auditor hin, Elder
Nang Khen te EC hi aa Teizang mah hi lo maw? Mr AA Kho Gin pen Thahdo hin Tamu
circle leader hi. Sia Thawng Za Hau Tedim circle leader a pai nuamlo pa Teizang mah hilo
hiam? Minam kideilo hi. Mr AA in ngaihsun kha lo ai tam? ci gige ing. Shanbalot leh Tobiah
bang in conference kulhpi lamna sia gengen kei leh deih huai hi.
Tedim Sakollam sang pen Highschool ‘Day’ in 2005 teh conference in, hongin,
tavuan la pah aa, bawda cih bang om pah lo hi. 2004 in KAS in Ks. 150000/-; 2005 kum
voted-101/05 ah SAS in Ks. 100000/-ngah hi. SDA Education Manual ah ‘Day’ leh
‘Boarding’ na khen hi. 2007 teh voted-52/07 tawh Ks. 30000/- kipia beh in KAS – 180,000;
- 6 -
Ks. 15000/- kibeh lap in SAS in Ks. 165,000 ngah hi. Ks. 15000/- kibehlap pen Boarding
Expense title ading hi. Innsap bel mi khat 200/- 300/- kha khat in kila hi. Hih sumte pen
“Appropriation” kici-a hi a kituakzah tawh huhna hi. Huhna, panpihna bek in a khiatna
kitheih leh kitel khial thei tham hi. High Schoolte sum ngah, sumzat kikim ding cih om ngei
lo, om theilo hi. KAS ah sang naupang 30 val boarder om in, SAS ah 5 bang bek om hi. SAS
Boarder cih in amau leh amau huan, banah, mimal zah en a policy zui a kipia hi, “Boarding”
status lopipi, a khantoh nading ci aa, kipantah hizaw hi. Tate puan man zah a kibang aa leisak
lohna in it tuam, guptuamna hilo hi.
Gal 3:28. Judah in, Greek mi ----- om lo hi. A hang in Zeisu sungah na vek un khat na
hi uh hi. (RSV) (John 3:16; 4:4-42; 10:16; Luke 9:5:56; Matt. 15:21-28; Eph.3:6) “kua gam,
kua mi, kua pau leh ham ah Pasian in dei lo hi” (SDA Church Manual, 2000 ed., p. 4). A buai
kuamah ih om kei hi.
6. Mission te maan salo a, c.f ki ding ahih manin, sum vai leh minam vai tawh amaanlo
in nong sep uh leh no lak ah ka ki hel kei ding hi ka cih den a a hi hi. Tua ahih manin E.C
pan a thuat ka hihi.
Dawnna: “Sum vai leh minam vai tawh aman lo in nong sep uh leh, no lak ah ka kihel
keiding hi kacih den ahi hi” Mr AA in ci ngeilo hi. Kiza ngei lo hi. Thu guikhun ah om hi.
Committee ah nang leh kei note cihbang omlo hi. Kibatna, kipumkhatna lungsim tawphah
ngiat lo maw E.C pan thuatna ci-in minam vai ah koici hiam a gen ding vangik nei hi. Rev
Thang Za Pau, Tedim circle leader kiteel, Sia Thawng Za Hau kiteelna mun ut lo in, ama
buaina kipan pah hi. Minam deina koi ah mu a hiam? Sum vai e leh? Sa leh guh khensa in pet
leng hoih hi. Nupi galgen bangin pau huailo hi. “Mission te maan salo a, C.f kiding” zong
hilo hi. A sang zaw hi aa, hun, mun leh mual tawh ahoih zaw, kituak zaw ding ahi SDA
Pawlpi Policy tawh kikalsuan hizaw hi.
7. Conference siate’ min nagelh uh ciang in Thawng Hau, Thanglim, Pau Suan Mung,
nagelh bek uh a, Thang Mr KK na gelh kei sese uh hi.
Dawnna: Minam dei lo-in Thawng Za Hau (Teizang) Thang Hlim (Thado), Pau Suan Mung
(Tedim) cih bangin kigelh ahi leh, Mr KK kigen loh manbek tawh minam dei kici thei ngeilo
hi. Pau Suan Mung, Thawng Za Hau, Thang Hlim te a khasum san na aki-at hi-a,
Appropriation ngah sangte- MMCC, KAS, SAS, AAS, Suabua AS, Tahan AS- a sia pite min
ki-at nawnlo hi, sangmin bek tawh ki-at zaw aa, sang appropriation pan Siapi te’n (i.e Sia Mr
KK) la uh ahihman-in Mr KK min ki-at tuam veuvau lo hi. Tahan ah Sia Pau Suan Mung
khasum kituam piak laite in sang appropriation pen Elementary ciang bek hi-in, Tuikhal,
Vialcian, Taleek, Ngente, Zampi bangin Sia Khasum leh appropriation kituam at, kipia ahih
manbek hi. Junior High School a kipiak teh – Anlangh, Sawbua, Tahan – Sia min kihel non
lo-in Sangmin tawh kipia hi. MUC workers Directory (2010) kibawl khin aa, kihel kim hi.
8. Hi ci bang khelkhel tawh kisu geihgeih i hih manin, ki lung kim lo hi. Thang Mr KK
pen C.f sia ding a nasim loh uh hi lel hi.
Dawnna: “C.f sia ding a nasimloh” hilo in Mr KK leh Mr AA in MUC nasim loh lua hi zaw
hi. Pastor, Evangelist a seh pen MUC, a Siapi sepding a seh pen MUC phalna tawh SAS
Board hi-in, anih in Sia Kai Dal chair person tuak hi-ven, organization ah sepdan bawl dan
thu guikhun om aa, khat guak ut thu in suakta tak-in kisem thei lo hi cih Mr AA in a theih
ding kul hi. Siapi min gelh leh gelhloh vai atel teh, “kisu geihgeih” cih nang omlo hi. “Ama
vai a gen masa pa pen a veng pa hong pai aa, a sit tel masiah, a maan tawh kibang hi” (Prov
18:17) na ci mah hi.
Mr KK pen 2008, 2009, 2010 sangkhak sung khasum sang ahihna leh, posting a om
ding sia ahihna thupi masa in tuat kha lo-a, khuan ngen se lo-in zinkhia den hi. Sanghon in
tung nailo-in buai sak den hi. SSD policy, p.184, 193 ah leave of absence pen lai tawh ngen
- 7 -
ngiat ding ci hi. Kumkhat kal 2 bek piak khuan om aa, a tampen khakhat ciang kum 4, 5
kikhol-in bek la thei hi. Worker khat zong a khasum in 1/3 kiliau sak hi. Amah a kiliau sak lo
pen a tamzaw thu, committee paizia, ka manna hi aa, hih pen nuam zaw lo ban ah, heh
nuamzaw zek lai mawk hi. June, 2010 in UPS lei ding ci’n Yangon ah pai ding zaksakna hi
bek aa, ki-ngen min pua pong hi. (A pai na lamsap bek in zong Kawlpi ah khat kilei thei hi
ven). Mr KK leh Mr AA in EC te a nasim loh hizaw hi.
Sakollam Kiteel Vai
1. Sia Langh Sawm Mangte hun pan in sang sia or sia khat peuh Elder in kiteel thei a,
sangsiate church pastor hi pahpah ding hi cih thu pen, conference ah i zat toh suak a hihi.
Dawnna: Sia Langh Sawm Mang pen SDA te Church Manual leh Policy hilo hi. Sia Langh
Sawm Mang hun pan a kitel thei cih zong SDA Church Manual theihloh man hi. Langh
Sawm Mang pianma pek aa SDA Church Manual, 1907, 1932 aa omsa hi-in, alu leh a dawn
(cause and effect) theilo pin, Mission hun paulap in thu pulaak hi. “Sang Siate Church Pastor
hi pahpah ding hi cih thu zong SDA policy ah omlo thamlo-in, UMM ah lah action kila
ngeilo hi. “Conference ah i zat to suak ahi hi” cih pen voted action omlo aa, thumaan hileh
buai nang omlo hi. SDA Church Manual gen pen tel nailo hi.
Ordained pastor ahi lo sia khat elder ki-ordain leh naupang ap, cinate sathau nilh,
nekkhawm piak (p. 51) cihte ah makaih theih nading hi aa, tua sia pen tual pawlpi upa in teel
masak lo-in sem theilo hi. Ahih hangin, nasep kibehlap ahih manin tua phalna pen
Conference in (Division EC phalna tawh) phal thei bek hi. pp.137, 138. Tua hin, Conference
pan phalna omlo in kitel theilo hi cih theih loh manin Sakollam ah Pa Nang Suan Gin leh Mr
AA buai hi, hoih lo hi. (Sia Langh Sawm Mang in hih lah tei (translate) ta lo sawnsawn) Tua
ahih teh Mr KK in bangzah vei nekkhawm bawl pih makaih hiam? A makaih nai kei leh bang
ngimna tuam nei hiam cih ngaihsut kul hi.
Pastor khat in Church Board lo in biakinn puah thei, bawl pha theilo hi, pawlpi vante
pen Deaconte tawh kisai hi zaw, p. 55. Tua bang sumzat kisam teng bang fund/ donation
hitaleh Church Board in sumkem te tungah phalna pia khia ding hi. pp. 63, 64.
Conference/Mission in tual pawlpi upa dingin hipa, huapa teelsak guansak thei lo hi
sawl thei lo hi. SDA Elder’s Handbook, 1994, p. 43. Tual pawlpi mite manual zui-in teel ding
hi.
Sangsia pen Conference hon sang ahih leh School Board in Siapi (viz. Mr KK, Sia
Kham Zam Thang) leh siate teel hi. Tua School Board ah Conference President pen board
chairman, siapi pen board secretary, Conference treasurer, Conference Secretary, Conference
Education director, te member hipah circle leader, church pastor, tua banah lay mipil 2, 3
kiguang thei hi (9-11 bek hi ding hi). Conference sang a hilote, tual pawlpi sang hi pah aa,
tual pawlpi school board in Siapi leh siate tel hi. SDA Education Manual, 1998, p.141, FF
1535. SDA Church Manual, p. 110, 111, 128, 129 ah tual pawlpi sang na telgen hi. p. 158;
FE 1940.
Conference worker leh Principal siapi (viz. Sia Thang Mr KK, Pr Kham Khen Pau) te
pen Conference EC pan a Conference worker hihna (Church Manual, p. 137) kipia hi.
Amaute a cial (hiring organization) pen MUC ahih hangin khasum san na Board kibang lian
lo uh ahih mah bangin “sangsiate church pastor hi pahpah ding hi cih thu pen” phuah tawm
mi khat deih policy hi. 2005 in KAS ah Sia Kam Khan Mung Siapi ahih laitak in Pr. D.
Nangno pen EC in Pinlong Church Pastor in koih in, tu-in Sia Kham Zam Thang Siapi ahih
laitakin Pr. Kham Khen Pau pen Church Pastor hi. Sia Khen Go, AAS ah Siapi ahih laitakin
Pr. Khai Lian Mang in Circle Leader & Church Pastor kisemsak hi. Sawbua ah Thang Ngaih
Lian pen Church pastor hi’n Sia Suan Lam Sing Siapi 2006 pan hi. Principal pen school
board pan kitel in SSD Working Policy 1999, p. 230, FE 96, p. 231, sec. 3, Pastor nasep,
evangelist etc. te MUC EC pan kiteel, kipia hi.
- 8 -
Tual pawlpi sang 25% sia khasum huh dingin tual pawlpi church pastor pen EC in a
kipiak teh, tual pawlpi in sia a hih keileh siapi in na tel thei uh hi. School board thu hi. SDA
Education Mannual, p. 4, 9: FF 4110.
2. Mr KK in Elder, sang siapi, church pastor hong thuah ciangin Sia Suan Tuan Pau, Nu
Vungh Suan Ciin, Pu Thang Suan Mung te’n zalian sa lua mahmah uh ahih manin haza in
thusia pawi uh hi.
Dawnna: Zalian salua mahmah ci a thusia pawi hizaw het lo-in, panmun nih ut a, a kipei keei
ciang, a ki thuah sak kei leh tawp a sawm liang tazong in, 2007-2008 kum sung MUC EC pan
church pastor Sakollam ah kipia lo-in 2009 teh 17. 3. 2009 voted 05/09 ah Sakollam pawlpi
ah Church Pastor kipia pan phing hi. A pa in thum hong thuah ci ngakngak in, lian sa tham,
Mr KK in lah a ma thu bek tawh na hong sem, tungsiah neilo bang, Manual omlo bangin sem
ahih manin thusia pawi kilem lohna hong suak zaw hi. A mah zong EC member khat hi aa,
EC voted te zui ding, Sakollam ah puaak dingte simkhia pulak ding, sepkhiat ding tavuan nei
napi semkhia lo hi. A ma vaitawh in Yangon lam pai zelzel in, Upa tavuan, Church Pastor
tavuan, Principal tavuante EC member khat i tavuan ngei na bang hong hilo hi. President leh
EC thu mang lo-in om thei hi. Sang hon ding teh kinak buaipih mahmah hi. Misi nei, a vui
ding omlo in kibuaipih toto hita ngial hi. Pr Kham Khen Pau kipaisak hi. Pr Suan Tuan Pau,
nu Vungh Suan Ciin, Pa Thang Suan Mung te thusia pawina kimulo hi.
3. 1998 kum teh Mr KK in mai nipiteh upa kiteelna om ding hi ciin tang ko a, langpang
ten amah church pastor hi kei ci-in Friday ni in Suan Tuan Pau leh Thang Suan Mung
Anlangh ah pai vetse in nu Vungh Suan Ciin leh Suan Tuan Pau zi kawl ah zin khelkhel uh hi.
Dawnna: 1998 kumin tuabang kiteelna om lo hi. Sia Pau lek Sakollam tung nai lo hi. 2009
Church Board kiteelna hi zaw. 2008 June kha in SAS Board tu ding sia cialding vaitawh kisai
in Mr KK lah Yangon zinna pan hong tun hakna zui-in kitu pan hi. Elder Langh Khan Suan
leh Elder Khup Ngaih Thang in Mr KK Church Pastor tawh thuahlo dingin EC ai-awh in va
kikum uh aa, Mr KK in “nodeih bang hi” a cih sa hi na pi, Circle Leader inn ah upa tegel in
committee tung ah report hong piak khit laitak in “ka zi tawh ka kikup kik teh, a nih thuah loin
sem zo lo ding, tawp zawding” ci-in satengtung in hong gen kik hi. (Pastor nasep pen ei ut
thuthu hilo hi; EC in a seh bang man suk ding nasemte ethic, zia leh tong om hi. Church
Manual, 2000, p. 51. Thuhoih deih man aa, kikuppih hi lel ngel) Tua khit teh, tua mun ah
President in, “Church Pastor vai aa hong pai hi kei ung, SAS board vai hi; Church Pastor ding
pen hong nung zaksak nung” ci hi. SAS sangsia gual ding ‘Siapi Mr KK’ cin sam in sangkhan
sung ah committee kitu hi. Church Pastor kiguanlo, action zong omlo pah hi. EC ah zong kireport
pah hi. Elder hilo, Pastor hilo khat in 2009 ading kiteelna pulaak khuan omlo hi. A
kipulaak peuh in kiteelma a tawm pen kaal thum bangin kizasak ding hi. (Church Manual
p.143:4) Church Pastor kikoih lo a, Circle Leader/ District Pastor tavuan hi aa, hih district
Siapi pen ex officio kici teel kullo nominating com. Chairman hipah hi (ibid, 144:2). Pr Suan
Tuan Pau makaih ding deih lo keei sam in, Anlangh ah nekkhawm pia ding ci-in Anlangh pan
kisam (sakphial ai tam?) in tua kaal aa, thu tangpeekte sepkhiat hi zen veh. Nuta leh Sia
Paulek zite kawlzin peuh thuzonna khat a, neih ding hilo hi. Mi inn sung thu theihpih hetlo hi
hang.
4. A tun kik uh teh ka zum ding uh ci dek suai lo-in kiteelna maan lo S.K.L pawlpi ah
min khum lo ten me khia hi ciin teel kik sawm uh hi.
Dawnna: Amaan lote pulaak ding zum huai lo hi. Education, p. 37 ah leitung kisap pen in
thumaan gen ni, sumtawh kilei thei lo mi, van leh lei a puk zongin a puk lo mi a cihtak mi ci
ahih teh, Pr. Suan Tuan Pau leh Elder Thang Suan Mung in kiteeldan man kei ci ngam pah,
panmun deihluate buaina kipatna hahsiang pah uh hi. Mr KK in a maan lohna pen sang, uan
khan hi. Kiteel kik ding a maan na: - (1) kiteel sak nading thu neite leh chairman ding district
- 9 -
leader leh elder pa omlo; (2) Conference Sakollam ah member ahih lo Sia Pau Lam Thang,
Sia Ta Lam te na-ngawn Nominating lut (3) Mi tampi hita in kiteel dan (procedure) Church
Manual, pp. 143, 144. “Special Committee” kici organizing committee tawh kiteelsak lo uh
ahih man hi.
5. Sia Kai Dal in lah teel kik kei un bang hang a khual zin na hi uh hiam ci ngam lo ahih
manin kiteel kik sak a, buaina kipatna hong hi hi.
Dawnna: Kiteel dan Manual zui aa, kiteel lo- ahih manin kiteel kik ding pulaak uh hi. A
maan lo kiteel masak pen ki-kipsak theilo-in Pawlpi sung thu neite’n kitel kikna pen akipsak
khit uh teh phone hong set, hong gen uh ciangin President in “Na kipsaknai kei un. MUC pan
hong kipai ding hi. Khen 2 pha le uh cin etlawm ken teh, a tam lua-aa khen 2 kisuah bek
hoih” cin dawng hi. Anlangh ah “nekkhawmpia” ahih nungsang banghang zin na hi uh hiam?
cih kullo hi. Tavuan sem hi. President in “ci ngam lo” hilo hi. Kiteel kik sak man a buaina
kipan hilo-in, Mr KK ama thu tawh SDA Manual zuilo-in kitelsak man aa buaina kipan hizaw
hi. Thukham 10 zuihlohna in leitung bup a siatsak bang, sihna hong tut bang SDA Manual
zuih lohna in SDA pawlpi kisia sak kilemna, pumkhatna, ki-itna hong susia hi. Sia Kai Dal in
hih thu ci-ngamlo cih thadah, zumte ah agen ngam kithuakkhin ta hi.
6. A masate tuiphum sa mi 90 te’ kiteel sak hi-in a mau teel pen, mi 20 te’ kiteel sak hilel
ngel hi.
Dawnna: Kiteelna pen mikim theithei ding cin kal 3 bang a kipulaak khol hin, a ni ciangtan
hun in mi 90, mi 20, mi 50 etc. in sai nawnlo hi. Mitam, mitawm hangin amaan leh amaan lo
kikhensat lo hi. SDA kiteeldan, amaan pen Church Mannual, 2000 ed., 143-147 dong in na
koih sitset hi. “Mi 20 te” kiteel sak hi lel ngel hi” cih bang lel ngel in a maan lak het lo hi. Mr
AA hong omlo hi. Mi dangte gen tawh kibang lo lai hi.
7. A masa ten Mr KK Elder in teel uh a, Sumkem ding Dr. Mungpi teel in, anihna ten
Elder dingin Pa Mung, a zipi ma a, zineu a nei khat Elder in teel zen sam uh hi.
Dawnna: Amasa leh anihna kiteelzia, kiteel dan thei lo pipi pauna in zuau teci pang, zuau
report pia hi (Eze 23:1) ah na phal vet lo hi. Micah 3:9 A khial pen a maan bangin hei khia hi
na ci hi. Pa Mung a zimaak, zineu nei cihte SDA suahma thu hi. I kituiphum ma mawhnate
(kituiphum khit zong khial pahpah) pulaak leng a peng kua om ding hiam? Elder hi dingte
quality pen Church Manual, P.43, 44 ah om hi. (1 Tim. 3:1-13; 4:12-16; Titus 1:5-11; 2;1, 7,
8; Sawl 20:28-31; 1 Pet 5:1-3; 1 Tim 5:17). Cingtaak ci-aa kitel sangin, a hun amun amual a
vai zui-in elder pen hoih pen, sem thei pen ding ci aa, thungetna tawh kiteel hi. Me zon na
tawh elder ngah hoih lo hi. Nasem makaihna hi-aa, Elder tavuan teng sepkul aa, Conference
Elder pi ahi President thu zong, Manual zui-in man kul hi. Hih Pa Mung elder mawhzon na
pen thu lang maan (half-truth) hi-aa, Eve pukna hi (Gen 3). Thu lang maan pen thu khial,
maanlo hi. Thu lang maan tawh Satan in Khirst kawk aa, Zeisu puklo hi. (Matt 4:6 cf Psalm
91:11-12)
8. Sia Kai Dal in kiteel kei un ci ngamlo in, special committee tawh hong teel sak ning
ci-in, Sia Mr KK in Elder ngah in Dr. Mungpi in sumkem a ngah kik teh, S.K lam ah min
kikhum nailo ahih manin Mungpi hi thei lo-in, Nang Suan in sumkem hong ngah thei pan hi.
Dawnna: MUC President in maan taka a kiteel zia zui in Sakollam pawlpi mi tamta ahih man
Church Manual, 2000 ed., p 143,144 zui-in nominating com. teel ding “special committee,”
tawh teelpih hi. “Special committee” pen President pa phuattuam sakha hi. Mr KK in Elder
ngah (Church rites piak nang aa kiphal kha in MUC EC phalna kul lam thei kha lo) hi. “Dr.
Mungpi in sum kem ngah” kik ci-in Mr AA gen pen khial hi. Dr. Mungpi nominating pan in
kiseh ngiatlo, kiguang kilkel lo hi, zong hong pai vetlo hi. “Mungpi hi thei lo-in Nang Suan in
sumkem hong ngah thei pan hi” acih zong zuau khial hi. Pa Nang Suan pen nominatingte
- 10 -
(NSG kihel) kiteelna ah direct a ngah hi. Theihloh, muhloh pi upmawh thu gen pen sia pawi
mahmah hi. Mual kua (mual tampi) khum hi. Tuipi gal tung hi.
Hih bang aa maanlo report pen Lai Siangtho in khaam hi – (You shall not circulate a
false report, Do not put your hand with the wicked to be unrighteous witness-Exo 23:1) Zuau’
thugen kikna thehthaang (hawm kawikawi) kei-in. Mi gilo tawh kipawl in amaan lo teci pang
in na khut nga kei in. (Pai 23:1 NKJV). Sanballat, Tobiah ii Nehemiah kiang ah agilo report
pia, Reuboin in apa kiang ah Zawtah vai zuau report pia (Gen 37:31, 32) bangin Mission sia
(3) in Myone, Division zum ah zuau report tawh hong khia uh aa, tuate khekhap dan zui kei
ni. Khat sang nih, thum hatzaw, hoih zaw hi. (Eccl 4:9, 12) Mi honpi ngaih tuahna in muan
huai hi. (Prov 24:6).
9. Langpang ten panmun hong ngah loh ciangin a teel sakpa nangawn heh pong
mawkin, a group in a bawngbawng in hong tu uh hi mawk cih in, E.C ah hong gen a, ken
“Kai Dal aw nang mi bawng’ thei na hiam? langpangte’ khemna tawh kei bawng’te bang
langpang hi zaw hi ka cih leh Sia Nangno in Zamno beh pil nei na hi ve maw ci-in hong
ciamnuih hi.
Dawnna: MUC President in Sakollam ah guptuam, neih tuam mi nei lo hi. “Langpang tein
panmun hong ngah lo ciangin, a teel sakpa nangawn heh pong mawk in” cin behlap
tawmtawm pong hi. Kiteel khit teh, heh cih thadah (Mr AA in “lang pang” cih kammal a zat
pen, mi langpang hi theibek in, pawlpi langpang doctrine langpangte policy langpangte hizaw
hi.) Pr. Suan Tuan Pau in hoih hi, lung kim huai hi ci zaw hi ven. “A group in a bawngbawng
in hong tu uh hi mawk cih” ci-in a omlo pipi, a tu lopi pi pau dan in hong ngawh hi. Mr AA
hong omlo hi. A lomlom, a bawng bawng a khen khen in atut uh ka mit kha tawh mu lai ing.
Tutphah ah kikhop lai banglo-in a khawl khawl in tu uh aa, lai-at nangawn “ki-at sak” ta ngial
ka muh hi. “Every thing of a political nature should be avoided” Church Manual, p. 144,
No.1 Naing-ngan-ye mesuai nam khat pepeuh pelh ding hi. cih tawh presidentship in sai kak
hi. ‘Bawng’ cih ciang in a beh cihna hi lo in a lom a khol cihna hi. Sakollam pawlpi mite’n
teltak in thei hi. Makaihna maanlo hilo-in, Mr AA cih pen maan lo hi, SDA Manual, Policy
zuih pen makaih maan hi zaw hi. SSD Working Policy, 1999, p. 79, B 1505; Church Manual
thuguikhun lo ngal a dang bawl theilo ding hi. Tual Pawlpi tawh kisai ki-ukna thu guikhun
khempeuh zuih kul hi.
10. Langpangte pen thu hoih deih hi lo in Mr KK church pastor sep haza lua hi lel ngel
zen hi.
Dawnna: “Mr KK church pastor sep haza lua hi lel ngel zen” hi peuhmah lo-in Mr KK in
SDA pawlpi pen “ai-awh ki-ukna” (ibid.p26), church boardte tawh ukna , leh mipi thukimna
tawh sepna, ukna (ibid,45-62) zang lo in ama thuthu (autocracy) leh thudot khat leh nih bek
tawh (meritocracy) sem ahihman in pawlpi na, sum leh paai vai sepna ah Church board dot
ding haksa hizaw hi. Pastor sep kihaza lo-in, sepzia maan kideih hi. Mi mal kawk hilo-in, mi
mal sepzia procedure, thu guikhun tawh kalsuan zia gen na hizaw hi.
11. E.C zum hong tung zel in, Mission pan i zat toh suak hi ka cih leh Kai Dal in Menual
hilo, policy hilo hong mawk cih sasaih pong hel zen hi.
Dawnna: “Kai Dal in Manual hilo, policy hilo hong mawk cih sa saih pong hel zen hi” a cih
pen Siapi te’n church Pastor thuah pahpah hi cin a thu tatak bangin hong gen ciang aa
dawnna hi. Mr AA in ama hoihsak, adeih thu, a-ut thu pau hi. Manual Policy ahih lohna Sia
Kai Dal in thei (hong lakkhin ta) ahih manin nial pah hi. Aana leng thumaan kilangh theih lo
hi. “Mission pan i zat toh suak hi” peuhmah lo hi. Mission ah zong tua bang om tuan lo hi.
Policy mun khat beek ah om lo hi.
- 11 -
12. Ken zong menual ci keng hi kei mah menual hi lo pi buai pih mah mah i hih teh ki
tuhtuh liang i hih teh phiat lel leng ai ve ka cih leh phiat lo e, phiat lo e, hong ci them thum
leuleu hi. Na hi ci thepthup a, Sakollam ah kumkhat in thum vei, upa na teel ve leh ci-in kisel
na hong hi zel hi.
Dawnna: Manual hi kei, policy hi kei cih pen (1) Sang Siapi thuah pahpah (2) Sia Langh
Sawm Mang hun a kipan, cih leh (3) Mission pan i zat to suak hi cih teng hi. Siapi leh Pastor
thuah pahpah hi cih pen koi policy mah ah omlo hi. EC in a seh leh pastor tawh thuah thei
mah hi lel ngel. Mr KK in elder leh Siapi hong thuah ciang in Sia Pau Lek omna pan kikhin
dingin khensatna hong zasak pian nong uh aa, Sia Pau Lek in lah EC thu lo-in na mang lo hi.
Hih bang buaina hong kipan pah lian hi. Kithuhual lo, kipumkhat lo cih kilangh na, Lai
Siangtho in “A muan huai khuapi khat zawh ding sangin a kitawng sanggam khat zawh ding
haksa zaw hi. Kitot nate inn dalna kulh tawh kibang hi (Paunak 18:19 NKJV) acih bangin
zawh thawh thu kizang theilo hi. Sia Pau Lek in thum vei kituanna hi-in, hizo kei ning ci hi,
Sia Kappau palai sem in EC tungah Sia Pau Lek, Pasian nasem, Circle Leader pen kepsiam
ding leh khin sak loh dingin USA te ai-awh zah in hong pulaak ciangin MMCC zumah kikum
pah in Pa Khup, Pa Ngaih, Pa LK Suan, Pa Kam Mung etc in sang thei in gen tek uh aa, Mr
AA bekin ama thu bek tawh veto power nei dan in a mengh pia nuam ziauziau mawk hi. 24. 3.
2009 ni-in voted 01/09 “thu tampi kikup khit ciangin 15. 2. 2009 Sakollam Pastor Quarter ah
sang naupang om ding kiphiat hi” Sang naupang te Pastor kici thei lo hi ven. Mee khia ding
ka cih leh lah “kei bek hing, khia lo ding” ci zel in committee pai zia, ki-ukzia thulah zuilo
themthum hi. Mr AA’ lai hawm, No. 15 na-ah “mekhiat” cih in paizia maan leh “i ki-uk
daante pen Sia Kai Dal kam pan hi lel hi” (No. 3) acih adik lohna hong lak hi.
Mr KK leh tual pawlpi-in tua innte EC sang in thu nei thei zaw ngeilo hi. Circle leader
makaih ding hi zaw hi. EC management hi. Tual pawlpi Decon, Elder leh Pastorte
management hilo hi. SSD Working Policy, Aricle VI p. 127, sec 1.
Hih zahta a, Mr KK vai a kikup ciangin Mr KK tawp sak ding hongci thepthup aa
tawpsak lo ding, khawlsak lo ding cin President in dawng hi. Policy phiat leh phiat lo cih
bang MUC khut ah omlo hi. “Na hi ci thepthup a, Sakollam ah kumkhat in thum vei, upa na
teel ve leh” cih pen a lungsim thu gen ahih kei leh kei zak in cih peuhmah lo hi. Sakollam ah
Sia Sawmsang papi in kumkhat in upa bangzah vei kiteel thei hiam?” cin President dong aa,
mipi mai mah ah, amaan loh kiteelna 10 vei a kinei zongin amaan in kitel pha ding hi cin a
dawng hi. “Thumvei” hilo-in President in khatvei bek a teelsak pen nihvei mawk behlap sak
kei ni.
“Phiat lel leng aive” ci themthum zel hi. Policy omsate kiphiat theih lo hi. Policy
palsatna omlo aa EC khensat sate tua EC mah in deih hunhun in khel, puah thei hi. “Their
(Pastor) connection with the church is by the appointment of the Conference/ Mission/ Field
committee, and such appointment may be changed at anytime,” Pastor nasepna mun pen akop
athuap hipah cih om ngeilo aa tual pawlpite tel zong hilo-in, siaten amau ut teel theih zong
hilo hi. Committee in ahoihsak bangin deih hunhun in khel thei hi. Hih pen SDA Church
Manual, p. 137 hi. Thu neihna ahih sangin nasepna bulphuh hizaw hi.
13. Adangte lah kam nei lo bang zel i hih manin makai khat kia thu bek tawh thu hoih kim
thei lo mah ding hi.
Dawnna: Pa Khup, Pa Khup Ngaih, Pa Langh Khan Suan, Pa Kam Mung, Pa Kap Pau ten
zong gen ngeingai uh a, “kam nei lo bang” het lo uh hi. Tua hin “makaite khat kia thu bek
tawh thu hoih kim thei lo” ahih mah bangin Mr AA makai lakah khat ngaihsutna bek tawh thu
hoih kim thei vet lo hi. 24. 3. 2009 nin “Thu tampi kikup khit ciangin” voted 10/09 tawh
kiciamteh “kam neilo” leh “sip dide” ahih lohzia hong lak hi. Khat sangin 2, 3 hoihzaw,
hatzaw aa (Eccl 4:9, 12); Mi honpite kikum a ngaih tuahna in muanhuai, kip hi. (Pau 24:6)
- 12 -
14. Hih Church pastor pen Kai Dal in Mr KK kiangah na thuah ken ka cih hi ci-in Mr KK
in tun nong cih za pan ing ci hi. Thuah lo ding cih theih nang zong om hiau lo zaw hi.
Dawnna: Hih church pastor pen ah, “na thuakke’n” ka ci kei aa, church pastor dingin hong
kiseh, kikoih lo hi ci bek hi. A kisehna voted lai zong omlo hi. “Thuah lo ding cih theih nang
zong om hiau lo hi,” cih pen President tavuan phiat sak suak hi. Lay man gen loh
departmental directorte nangawn hilh ding, lam lak ding, sawl ding tavuan nei hi.
“These directors work under the general direction of the conference mission field
committee in counsel with conference/ mission/ field President who is the responsible head of
all lines of work.” Church Manual, p. 136:2. “The conference/ mission/ field President in
counsel with the conference/ mission/ field/ committee directs the workers of conference” p.
139. President pen tual pawlpi khempeuh i elder pi (chief elder), pa hi. p. 135. Worker
khempeuh a lamlak pa hi. Mr KK tung bek hilo in MUC EC te, School Board te makai hi aa,
Policy bangin laulo takin department dircetorte leh workerte tungah gen theih nang thu a
kipia hi, tavuan a nei hi. SSD Working Policy, 1999, p.153. Elder te nasep maanlo khempeuh
kawk ding, hilhding, lamlak ding pa hi aa, mawh zonna hilo in, khantona leh kipumkhat nang
hi. SSD, Policy, p. 187.
Mr KK pen worker hi-a, worker khempeuh in MUC a panpih dending tavuan nei-a,
Pastoral Ethics kici “Siate gamtatzia” ding kiciamna No. 6 ah “Leitung bup Pawlpi (SDA)
leh amah a cial organization panpih ding” na ci hi. SDA Minister’s Handbook, 1997, p. 53.
EC khensatna zui-in tual pawlpi ah amakaih kul hi. Kidemna lungsim kiamsak in, kipawl
khopna leh panpihna khangto sak ding, p. 54 ah na ci hi. Na pilna sangzaw in, na lawpna
lianzaw aa, na siamna golzaw ta leh, na tungsiah te’n amuh, atheih pilna neuseh kei-in. Ibid.,
p. 54. Thu guikhun zuihding sangin za khan nading in cikmah hun in na khe manlah sak kei
zaw in. Pasian nasepna ah za khanna in Ama aa hi aa, nang a hilo hi. Za khanna leh vaang
neihna in nisuahna, nitumna, khanglam (gamlak TEV) pan hong pai hilo hi. Khat niamsak,
khat sang sak cih pen Topa thu khenna hi. Late 75:6, 7. Ngimna sang nei-inla, za leh panmun
sang ngah nang ngim ken. Ibid., p. 55
15. Hih buaina vai kan dingin Pa Ngaih leh Pa Suan kipai sak a Mr KK in banghang in
hong phiat na hi uh hiam? Bang mawhna hang hiam a cih ciangin a dawn nading uh thei
tuan lo uh hi. Tua bang a, langpangte’ hang a, hongphiat nuam ten tan na hih uh leh a vek in
hong phiat un, khat beek sem kei ning a cih ciangin, Mr KK in pan mun tam sem nuam lua hi
ci-in a leh lam in gen leuleu zel zen uh hi. Kei vom leh Tuu no dan hi lel hi.
Dawnna: Banghang in pastor tavuan kholsak cih pen “dawn nading uh thei tuan lo” hi
peuhmah kei in, buaina om ahih manin kipumkhat nading, kilem nading, sepdan, paidan
maan nading hi. Hih thuteng gen aa, kithu minsa hi. Dawng thei lua uh ahihlam report
hongpia hi. “Bang hang hong phiat” cih dotna omlo hi. Lungkim lohna tawh EC vau theih,
ngawh theih hilo hi. Conference/ Mission officer ten thu neihna leh nasep ding tavuan
(delegated authority) kipia hi. p. 149. “Khat beek sem kei ning” ci lo-in “anih in ka thuah keh
sem kei ning” ci zaw hi. Nasepna sangin za leh thu neihna aana in tuat zaw ding hilo hi. Vasa
thang-awk bangin pawlpi EC koih ding hilo hi. Keivom in Tuuno abawl bangin sia khat,
elder khat in EC bawl ding hilo hi. Sai-in kel a mawlpih bangin zong mawlpih ding hilo hi.
Za pen Pasian kiang pan hi aa, SDA pawlpi ah pawlpi ai-awh ding a kiteelte khensat
siamna tawh hi. “Pasian in khat sang khai, khat niam sak hi” (Ps. 75:7) cih a thei ten, ci-le-sa
deihna tawh kampau ngam lo ding, me zong ngam lo ding hi. Committee in suakta tak in
workerte nasep vai-ah sepkhuan nei hi.
“Workers may be appointed to labor with certain churches, and when in the judgment
of the Conference Committee the appointment should be changed the committee is at liberty
to do so.” Church Manual, 2000, p. 139.
- 13 -
16. Committee khat ah siate’ khasum khanni ci-in ki thukim hi. Sum kem Pa Khup a kidot
teh sum om kei ci hi. Bang sum zangh ding kici-in, appropriation khiam ni ka cih leh Sia Dal
ut pha lo-in khiam ding teh khiam lo ding me kikhia a khiam lo ding me tamzaw hi.
Dawnna: Siate kha sum khan ding a kithukim lo kua om ding hiam? Khensatna voted omlo
hi. Inn lei ding, Biakinn lam ding, tutphah bawlding kithukim hi. Kithukimna pen sum om
leh bek hi thei hi. Sum kempa Pa Khup in “sum om kei” acih nungsang President Sia Dal ut
pha lo kici theilo hi. “Appropriation khiam ni” acih pen “appropriate” a khiatna in kilawm
kituak zah cihna hi aa, SSD, Policy, 1999, p.220. EEa 64 ah piak zia ding ciangtan om hi.
Khiap leh khan ei thuthu hi theilo hi. “Haksa lua ai leh adangte khiap bangin khiap kul thei
mah hi” “Me kikhia a khiam lo ding me tam zaw hi” a cihna ah Sia Dal thu bek hilo in
committee voice thu hi. President Sia Dal thu bek hi kei ngel ei.
17. Committee te’ kiang ah bang hang hi bang lungsim nei zaw zen na hi uh hiam bang
sum zat sawm na hi uh hiam na lungsim uh kawi mahmah hi ka cih hi. “Ahi zongin kei ka
hih leh, Israel mite tungah a mawhna uh a kawkkhia dingin, TOPA KHA VANG tawh
kidim in, thutang gen ngam na lungsim ka nei hi. Ngai un Israel a uk makaite aw note in
thutang deih lo-in, thuman kim lai a khial in na hei uh hi.” (Mikah. 2:8, 9)
Dawnna: Committee te sang a mah bek kimaansak zaw mawk hi. Mikah in Israel te tungah a
gen pen maan mah aa, Mr AA in EC te tungah agen pen Manual leh policy zui-in cileng khial
hi. Maan lo hi Pawlpi ading veina sangin a tapa ading veina hizaw hi. Thukham hilh Sia,
khua vak tangsak mi, mihaite hilhpa, naupangte sia, mittaw lamlak, kici-in note hang in
Pasian min dai zaw hi ci’n Paul in Rom-te kiangah a gen (Rom 2:19-24) bang in lam pial
nang awl hi. Sum pen a zeek dan, apai zia Manual leh Policy ah kicing tak in na lak hi.
“Nuam a sak uh a innte uh pan, Ka mite numeite na hawl khia aa, na naupangte kiang
pan Ka tawntung minthanna vaang na la khia uh hi. Tho in, pai in. Hih in khawl mun hilo hi.
Na ninsakna hangin a huai siatna hong kia ding hi” Mikah 2:9, 10 RSV.
Mr AA Lai Siangtho mat “Ka numeite hawlkhia, ka min than na lakhia uh teh” ci
Topa’n a maanlo report pia khong hong taai zaw hilo hiam? A ma deih pen Mikah 3:8, 9 ah a
kimu phing aa, Mikah pen Topa tel Pasian kamsang hi mah ven kipuah phat ku hi. Mr AA hih
thugenna ah mang in zuileng Topa minthanna leh a vang a lakhia suak ding hi hang.
18. Conference kipat tung in Golfan in sumpi gawm in nasem khawm un hong ci a,
mission sia ten zong ko khialhna hi tu-in semkhawm in kalsuan ni hong ci uh hi.
Dawnna: Galfan in sumpi gawm khawm un ci masa lo hi. Conference pen worker leh laymen
in “deih tuak” a pulaak sak khit teh Mission officer te’n Pinlong Biakinn ah ko application
hong bawl nung, minthu in semkhawm ni, ci ung. Tua lai-ah Mr AA omlo ahih manin thei kei
lua in teh. UMM EC tawh thuciamte Mission in a semlo hizaw hi, awlmawh lo uh hi. Tua
committee ah Minlwin, Kai Khan Khual, Thang Lam Mung, Kai Za Dal, Kam Khan Mung,
Thang Lian Khup, Thang Za Pau, Khual Za Nang kihel hi. Form fill lo uh hi. Kum 5 bang fill
theih nang sawt ding ci-in Muller in na fill ken ci lai hi. 2005 Kawlpi meeting ah Mr AA in
disband laulo cin awngkaka hilo hia? Ai-awh thukhensatna hi. Luaksa te nekik liang ding
maw. “Sumpi gawm in nasemkhawm” ding bek hongci lo in Conference deihkim na hih uh
leh kithu hual un, kipumkhat un hongci zaw hi. Mission ah kipumkhat in ci peuhmah nailo hi.
Jan, 2005 in Minlwin in Division in Conference a thukim pih khitsa pen Union in thukim/
thukimlo zasak ding cin lai hong hawm nungsang Union in a maan lopi-in hong phiat thei cih
hong lak hi. Mission siate “crocodile tears” kidah khemsak, kisik kik kingeihna peuh thu aa
sanding hilo hi.
19. Kap Lian te’ inn ah kikupna om in i zak nopnop tu a, hilo hiam mission sia ten hi
bang hong ci thei ka cih leh kigawm lo ding, sem khawm lo ding, hong khem uh teh nong ci
- 14 -
uh a, a hai hi hong kici hi. Ka thu hong kimang leh tu-a, i zum vai peuhmah omlo mai ding hi
ka ci ngam hi.
Dawnna: Sia Muller in application hih loh dingin vaikhak hi. Sia Khual in application hih
nang kumtampi sawt ding ci hi. Sia Lian Dal in Tamu ah disfellowship ding nagen hi. (Sumpi
gawm ding vai Nov. 18, 2003 in UMM, MYUM te email, lawi tawh kisam hi.) Meeting ah
step 3 in sum piak ding kigen aa, hong pai lo-in tangtunglo hi. Sum bek deih in, mi deihlote
Mr AA in thupi sa hi. Hih ci themthum lunghei nei bang tawh kigualzo thei ding maw.
Kikhiat nate sum leh paai hang hilo hi. Kipawlna min hang hi bek hi. A thu hong kimang leh
Conference om nawn lo ding hi, a ci ngam ahi hi.
“Sihzang leh teizang te tawh” buaina om nai lo aa, om kul lo hi. Go Khaw Nang in
sihzang’ min tawh thukhen zum ah hong khia hilo hi, Minam deidanna tawh zong hong khia
lo hi. “kibuai den” a cih pen Mr AA bek a buaiden na hi mawk “kipumkhatna langpang te
pawlpi panmun piakding hilo hi” Church Manual, p. 46.
Conference pen (1) self support (2) leadership (3) spiritual maturity hin kicing hi.
Union Conference, Union Mission te GC san leh san loh khempeuh GC ih member hi.
“Constitution of General Conference of Seventh-day Adventists, “membership” Art. IV, SSD
Working Policy, p. 2. MUC in GC member ahihlam theilo hang aa, buai tek hizaw hang.
20. Sazian sit ten zong sazian kibawlsa tawh simpah lo-a, a bul pan a, nong pat ngiat
nading uh hong hanciam un.
Dawnna: “Sazian kibawlsa” te a maan leh a maan lo, policy tawh kituak leh kituak lo sazian
sitte’n a sit uh hi. Kua mah EC tungah thu nei ding GC longal kipawlna ah omlo hi. Pasian
bek a kimutheilo auditor hi (Eccl 12:13,14).
Ai-awh ki-ukna hin, hun (term) a nei hi-in Policy bang a a kipai hi-in hih bang a
thupiak nang thu neihna om thei lo hi. A hun zui-in puahphatna a om leh rescind voted tawh
kihih kik thei bek hi
“Pawlpi sum kempa in, kha bei sim, ahih kei leh, Conference ngetna zui in
Conference sum kempa tungah sumpi teng puak ding hi. Pawlpi in leitawi thei lo ding, zang
theilo ding, a hih kei leh Conference sum te ngimna khat pepeuh ading lencip thei lo ding hi”
Church Manual, 2000, p. 58. Sehsuah tithe pen tual pawlpi-in zeek, zang thei lo ding hi” p.
153. A puak lote warning, leh kiteel kik teh, pawlpi panmun kipia theilo ding hi.
21. Siapi, makai te-a kipan, Pastor te, Evangilist te leh Sang Sia nengnengte leh pawlpi
mite zong i kipuah mahmah kei leh tu a, i dinmunte pen et teh ding om vet lo-in naupang vai
mahmah lai hi hang. Tu laitak siate omna kilaih sak in piang’sak leng atawp zo ding tampi
om hi hangh. I upna tua bang ciang hilel zen hi. Inn sapna mun dang ah piang’ ding bek zong
na khawl tawp lawh zong ding om hi hangh.
Dawnna: “I dinmunte naupang vai” cih pen ahihna munkhat a om leh zong a dangte ah bulh
kei in. “Naupang vai” ih cih pen teengta kineih zah hi aa, tanglai a ten a gawh, a mat, a lak
loh pin tong lo, ai lo, khim lo uh aa, mualsuang zong naphut lo uh hi. Ih hihna sang, ih sinna,
ih theihna sang a genna, min kipiakna, ih sepna sanga akheng alet a kigenna, kiphatna,
kipahtawinate ngaihsun leng “vumtut pong den nek” naupang vai hi zaw hi.
I vekpi-in kipuah phat den kul hi. Mi sia gen na in alim le meel (image) poisak in,
milak ah vaang kiam, beksak hi. (1) Thumaan pau ding; (2) Thumaanna, thu tanna le kilemna
ading thu khen ding (Zech 8:16, 17); (3) Zuau mudah ding (Pau 13:5); (4) zuak peel ding
(Zep 3:13); (5) zuau zahtak lo ding (Late 101:9); (6) zuau loh nang thu ngen ding (Matt 6-
13); (7) Pasian thu mang siam hi ding (Sawl 5:29 cf 1 Sam 15:22); (8) Pasian tungah a
deihhuai, a siangtho leh a nungta kipumpiak biakpiakna pia ding (Rom 12:1, 2); (9)
kiniamkhiat den ding (Phi 2:11); (10) ki-itna nei den ding (1 Kor 13).
- 15 -
22. Hong khem ding i lau leh sumpi pia khin lo-in a percent in pia lel leng ka ci a, hong ki
mang lo ahih manin i thu neih neih zong hi teng pan a kipan ahi hi. Tu-a bang teng maan
salo ka hih manin E.C Committee pan anoh-thuat ka hi hi. Hong lamdang et tuan kei un. Thu
maan a pai ding ka ut man hi.
Dawnna: Sumpi zeekna, zatna Church Manual le Policy paizia theikul hi. SDA organization
paizia zong thei kul hi. Sumpi percent cih Manual phuak tawm dah ni. Ih thu neih kipatna
hih pan hilo hi. Conference ih din hang hi bek hi. Sum bekbek mitsuan in nei kei hen. Na noh
thuat pen lamdang sa kei ung. Hoihzaw tuan ken teh. Thank you. Thuman theilo pi-in
thumaan deih kicih huai lo hi. Nehemiah ten langpanna tampi kawmkal ah ni 52 khitciang
Jerusalem kulhpi a zo bangin (Neh 6:15) MUC kulhpi a sawtlo in kizo ta ding hi. Panpih tek
ni.
EC te tung ah Mr AA Lai Khak Thukhupna
Hih thu pen thu neu – “EC pan noh thuatna” – hi na pin a paizia thu om dan ka et
ciangin kawl te’n (EIwfwpf&m pmwpfvHk;) kam zakhat leh laimal khat a cih bangin leitung
laitawh, huih lak lai tawh tangko ahih man thupi mahmah kasa hi. Meigit tang khat in gam
tampi lawh, thu hoih in sangkil kan lah aa thu sia in mual kua khum, atomic tang khat in
khuapi khat zansak etc.. cih ka ngaihsut ciangin a nuai a thute khantawn conference ki-ukna
ah mangngilhloh ding in kong pulaak hi.
1. Hih a maan lo report leh logic dan a gualhsuk diudeute atomic, meigit, thu sia
hi-a, gamsung gampua huih lak zui-in Malay, India, USA etc…. te zeel hiau mawk hi.
Khai ci vawh hi-aa, sia leh pha zui-in a po na zong om kul hi. Taang leh tahum kitel
nailoh nate ah khut manlaang lo-in, a kitel nate ah manlang takin hilhcian in, siangsak
ding hi. (Matt 13:24 – 30)
2. Theihlohte “theikeng” cih pen thuman hi-aa, Lai Siangtho, SDA Manual,
Policy sungah omlo banah a mun, a mual matlap om vet lo aa, “ka cih leh,” “ka thu
hong kimang leh” cih bangte in zuau khaici hi-in, lauhuai tham hi “Zuau report pau
ken” (Pai 23:1). “Nanglemvum ah sakhi kang om,” kici-in “a mu kua?” a ki dot kik
teh “omlo” cih leh “napam ah sikha om” cih tawh kibang hi. A theite laulo sukhazo
lo-in, a thei mel lote dipkua, patau, lung himawh sak hi.
3. Satan in angsung za khaici tawh Evua-Adam agen report zong Pasian Manual
lopi hi-aa, angsung khualna tawh kuamah puuk huai lo hi. Satan (Johan 8:44) khemna
zuau policy in tu ciang leitung ah hihzahta a siat mah bangin hih thuzuau in a nung ah
buaina piang sak thei lua hi.
4. Topa in, “Nang tungah hong ki bawl ding na deih bangin mi tungah na bawl
in,” ci aa, Paul in, “Na vawh bangin na aat ding hi” na ci hi. (Gal 6:5, 7, 8). Topa’n a
kipau mawk mawk (careless word) te thukhenna thuakding ci hi. (Matt 12:36)
5. Ei leh ei paute kimu kitheilo aa, mimal leh panmun a kiteel te, tavuan bang aa
sepnate, ih kawk leh etteh tak ding omlo cih zezen pen Pharise lungsim, “Holier than
thou attitude” - nang sang siangzaw ing – cihna lungsim hi aa, ih paunak ah, “zawng
in ama tawkheng theilo-in mi tawkheng ko” na kici a, ih Topa’n “Na mit a singluang
(log) mulo-in mi mitsung a ninkhat ko ke’n (Matt 7:3) cin na hilh hi.
6. SDA pen democracy Organization dan a kiphuan (10 SDA BC, p.1325) hi aa,
Pawlpi ki-ukna pen ai-awh ki-ukna (SSD Policy, 1999, p. 44; & Church Manual,
2000, p. 26) ahih man in a kiteel panmun lente tungah SDA zia leh tong lo, tatzia lo
pi-in Sia khat, mi khat tuktehna in zang lo-in, neubawl haaihaai se lo-in, zahtak
ngeina, zon leh hauh man, beh leh phung in hong pilsak, hong theisak hilo hi. Ih muh
man, ih sin man, ih phutkhak man laibu sung ate ih et, ih sim man tawh kithei bek aa,
a theite theihna zahtak siamna in thupaizia hizaw hi.
7. Hih bang a alai tawh hawm sese pen propaganda – wadahphiantna thu
thehthang aa huuzap zonna leh muan lakna hi aa, khuavak tansakna ahih sang in
- 16 -
puksakna suih khak ding suang hizaw hi. Theih thu genna leh a zepna tuamtuamte viz,
“a thuah pah” “ih zat toto” cih dan tawh mipi buum pen Topa Pasian i Manual pi 10
lak ah 9 na ahi “A maan lo teci pang kei in” (Paikhiatna 20:16; Matt 19:18) cih
thukham a maan lo report (Pai 23:17) a hoihlo report (Gamlak 3:32); agilo report
(Neh 6:13) genkikna pi’a lo ding thu kham palsatna hi.
8. A beisa a thu leh late gawm tuah a, ih ngah khiat thu (self-logical thought) leh
tua thu leh late khin khai kawikawi a ih ngah tawm thu (self-deductive answer) pen
SDA Manual, Policy, Constitution, Bylaws te tawh a kituah kei leh SDA Pawlpi leh
thu um mite adingin thumaan hi thei ngeilo ding hi. Mittaw sialkhaulet in thu maan
deih kici ngakngak hangin, ei deih thu pen thumaan a sa, a um, a gen, a sang, a tangko
eu eu pong tampi ki-om hi.
9. “A tawp khakna ah,” EC in, “a maan khempeuh, a zahtak huai khempeuh, thu
tang khempeuh, a siangtho khempeuh, a it huai khempeuh, a deih huai khempeuh ah
phat huai leh thu hoih a om leh hih thute ngaihsun hen, sem hen.” (Phil 4:8, 9).
10. MUC pen Sia Kai Dal a, Sia Kai Dal phuatsa hilo hi. Ei a, i vek aa, thukimna
voted tawh Manual zui-in i phuat, i dinto hi. A beisa aa gamsung, gampua SDA
Conference khempeuh US pek dongin MUC innkuan khat (family) i hi aa, i sepkhop, i
panpih khop manin tu ciangciang Topa’n gualzawhna hong pia hi. Global Adventist
family MUC innkuan hi hang. “Pasian hong hilhsa thute leh Ama lamlahna pan i pial
khak ding cih lo ngal mailam thu ah i patauh nading bangmah om kei, i Topa muang
leng i tha khauhpah hi.” Ellen G White, Selected Messages, vol. 3, p. 162.
Mission ten Minlwin hongkhiatna, Thein 500 man case a hi tawntung
khaamna (eternal injunction) pen Goliath in nei uh aa, zing leh nitak in Israelte ato to
bangin ‘thawaran’ ngah ta ding cin hong toto, hong vauvau uh hi. Sia Cin Lian Hau in
zong tua mah suang in Tonzang, Zampi ah inn lut hi. Pasian in Israelte itin David
zangin suangno tawh Goliath puk hilo, Pasian in MUC it hi. A “Goliat” uh pukhun
hong tung mah leh zong Mission a ding natna omlo hi. Pawlpi a ding masuan lo ngal i
nih in thu dang omlo hi. Tua ahihman in “lau kei-in, lung kia kei-in, Topa’n hong
ompih ding hi.” (Joshua 1:9).
28-10-2010 ni’n Minlwin khiat Ks. 50,000,000/- thu kikhenta hi. MYUM leh
MUC kisailo hi. A tuamtuak aa kiphuan SDA kipawlna tuak hi.
Khazih sungah,
Kai Za Dal
President

No comments: