Wednesday, June 17, 2015

KHAWKPI 39. SIANTHONA A THUPINA

https://www.youtube.com/watch?v=-MKtJ_gyfao&feature=youtu.be



          Cidamna hoih ih neihna dingin, sisan hoih ih neih ding kisam hi; bang hang  hiam cih leh sisan in nuntakna ahi hi. Pumpi sunga kimanna a nei nawn lo te hawl khia-in a thak piang sak zel hi. An hoih tawh kikhoi-a, huih siangtho tawh kihaha tha a kipiak ciangin sisan in pumpi tung khempeuh ah hinna leh hatna tun kawikawi hi. Sisan luan a hoih leh tua nasep a hoih zawsemin piang ding hi. MH, laimai 271.

          Pumpi pua lama tui zatna in sisan luan a maanna dinga a baihlam bel leh a lungkim huai bel khat ahi hi. Tui vot tawh kipum-silna in a hoih bel cidamna piang sak hi. Tui lum tawh kipum-silna in khua-ul pusuahna vangte honga, cininte pusuak sak hi. Tui lum leh a lum milmial tawh kipum-silna in phawk theihna sazangte cidam sak-in, sisan luan maan sak hi.

          Thasaanna in zong sisan kiphawng sakin a luan maan sak hi. Thadaha om khongna ah sisan hoih takin luang thei-lo-a, hinna ding leh cidamna dinga a kisam sisan siangtho zong kizel kim thei lo hi. Vun in zong na sem lo pah hi. Cininte zong pusuak thei nawn lo pah hi. Nakpi-a thasaanna tawh manlangin-sisan luang hi leh vun in zong na sem dinga, tuap sung zong huih siangtho dim ding hi. MH, laimai 237,238.

          Tuap pen a nuam theithei-a om sak ding ahi hi. Nuam takin taang thei leh a hatna khang hi. Kigaik gawpin kinencip leh a hatna kiam pah hi. Tua bangin ki-om sak mun mahmah hi. Nasep cianga kuunna, tutciil denna khawng pan hi pha pen hi. Tua banga ih om ciangin huih tampi kidik thei lo hi. A tung tham bek ah kinaaknaak a hih manin, tua pen a puak (khang) ding zahin puak thei lo hi.

          Tua a hih manin oxygen a kicing kingah lo hi. Sisan zong tuantual pah hi. Tuap pana husanna tawh a kipaai khia ding gu a suaksa huih nin te kibilh cip a hih manin sisan zong nin pah hi. Tuap bek hi lo-in gil-pi, sin leh khuak te zong sukha lai hi. Vun zong hong sidaangin, an gawi zong hong hat lo hi. Lungtang zong [348] hong gim hi. Khuak zong hong navak lo hi. Ngaihsutnate zong hong buai gawp hi Lungsim zong hon ziing gawp hi. Pumpi bup hong thanem hong zawngkhalin, natna in bop nop hong sa pah hi.

          Tuap in a ninte a paai khia den a hih manin huih siangtho a ngah den ding kisam hi. A siangtho lo huih in a kitangsam oxygen nei lo a hih manin, sisan in hin sakna tha thak nei lo pi-in khuak leh pumpi sung tengah luang pong hi. Tua a hih manin huih kicing taka ngah ding kisam hi. Inn a kineh tettut, huih a kingah lohna, huih a nun Iohna muna teenna in pumpi bup zawngkhal sak hi. Tua bang mun ah khuavot kituak baiha, tawm khat khuavot tuak leh natna dang in zong bawm pah hi. Tua banga inn sunga kibilh cipna hangin nupi tampite cidaangin thazaw uh hi. Huih a diik sasa mah uh diik kikkik uha, a sawtna ciangin tua huihte, tuap leh vun vang pana pusuak gu tawh hong kidim ta hi. Tua bangin huih ninte sisan sung tung kik zel hi. MH, laimai 272-274.

          Zana huih siangtho a inn sung uah a tum ding phal lo uh a hih manin mi tampi in natna thuak uh hi. Van-a om a khawnkhonga kingah huih siangtho pen nuam ih sak pih ding thupha lian mahmah khat ahi hi. 2 T, laimai 528.

          Siantho ding hanciamna in pumpi Ieh lungsim cidamna dinga a phamawh ahi hi. Vun tung tawnin pumpi sung pana ci-ninte kihem khia den hi. Kipum sil zelzelna tawh ih siantho sak kei leh vun vang awn tampite bing cip pahpah hi. Tua bangin cininte a pusuah pahpah kei leh nin pusuahna dang te' aadingin van-gikpi suak zel hi.

          Zingsang a hih kei Ieh nitak sima, tuivot milmial a hih kei leh tui lum milmial tawh kisil denna panin mi tampi in phattumna ngah ding uh hi. Khuavot tuak theithei dinga om sangin, maanmaanin kipumsil lecin khuavot na do zo zaw ding hi, bang hang hiam cih leh kipumsilna in sisan luan maan sak hi. Sisan pen pumpi pua tham lam tung leh a luan dan zong baih zawin man thei zaw hi. Lungsim leh pumpi in zong tua mah bangin tha thak ngah thei hi. Sahualte zong hoih takin [248-249] taang thei zawin, lungsim zong ciim sak zaw hi. Kipum-silna in phawkna sazangte cidam sak hi. Kipum-silna in ngoipi, gilpi leh sin te cidamna leh thahatna piang saka, an gawi zong hat sak hi.

          Puante zong siantho sak ding thupi hi. Puante in vun vang pana pai khia ninte na huup hi. Tua a hih manin puante khek zela a kisawp zel kei leh tua a ninte na kilehhuup kik ding hi.

          Siantho lohna khat peuhpeuh in natna piang sak hi. Sihna a piang sak lungnote pen mial-a a kihah lo kawm-bu lak khawng, a uih a muat nin lak khawng leh a kawt a ap buan lak khawng ah tam hi. Muatin uiha huih lakah gu a piang sak dingin anteh theipuam hoih lote leh nahteh kia te, inn kim nai ah om den sak kei un. Inn sungah zong a nin a muat a uih thei peuhmah om sak kei un.

          Innkuante' hatna, maitaina leh cidamna dingin, siantho sinsenna, nitang kicing leh innkuan nuntakna khempeuh ah sianthona lam kizenna kiphamawh hi. MH, laimai 276.

          Pumpi siangtho lo leh nin-a a kikek nemnum puante tawh Pasian in amaute mu nuam lo a hihna naupang note hilh un. Puante siangtho-a a hi linliana silhna in ngaihsutna a siangtho leh a hoih piang sak hi. A diakdiakin vun tawh a kisawh kha na khempeuh siantho sak ding ahi hi.

          Thumaan in ama khe hoihte a nin a siang lo lampi ah nga ngei lo hi. Israel' tate in sianthona lamah zongsatna a neih ding uh a deih ciltel Pa in tu huna A mi-te' inn sungah zong a nin khat beek a om ding phal lo ding hi. Pasian in a siangtho lo peuhmah pen lungkimna tawh en ngei lo hi.

          A nin, a kihah lo inn sung kiu khat in, a nin a kihah lo lungsim (kha) kiu khat a piang sak ding ahi hi.

          Vantung pen siangtho-in kician hi. Pasian' khawpi kongpi pana a tum ding te in hih leitung ah a sung a pua uh sianthona tawh a kituam ding kisam hi. ML, laimai 129. [249- 250]

No comments: