Thursday, June 23, 2011

Sangmaangpa Pr. A. E. Anderson te innkuan tawh May 28, 2011 ni aa kimuh khawmna

Tu maa kum 58 laai aa Zogam ah Seventh-day Adventist pawlpi' thumaan puak aa a hong pai sangmaangpa Pr. A. E. Anderson te innkuan tawh US gam aa a teeng, a pai thei sun, Zomi SDA pawlpi mi te in a masa peen kimuh khopna (Family Reunion) May 28, 2011, Sabbath ni iin Ukiah khua aa SDA pawlpi ii multipurpose inn sung ah lawp tak, nuamsa tak leh lungkim tak iin ka nei khawm uh hi.  Manlahna a tuamtuam hang iin hih kimuhkhopna sung aa thu te leh video tu iin hong khah khia thei pan ingh.  A tom thei peen aa kong pulaak hinapi sau pian veve ahihmanin lungduai tak iin a tawp dong nong sim sak ding uh hong ngen ingh.  PDF file pan print out leng zongh sim dan nuam zaw thei ahihmanin PDF file hong attach ingh. Ka kimuh khawm ni uh aa video ka kilak te uh, ka tom kaih peen http://vimeo.com/25460932 address tawh hong khah khia ingh. Nai khat khawng sawt ahihmanin lungduai tak iin na et sak unla, kicinlahna leh khialhna a om te hong telsiam iin hong maisak un. 
Zomi Adventists with Pr. A. E. Anderson's family, our first and last missionary. from Maang Mung on Vimeo.
Hih lai sung aa om thu te a tom iin a nuai aa bang hi:
1.      Thu Makai
2.      A Kihel Thei Teng
3.      Ziingsang Leh Sunn Lam Hunzatna
4.      Redwood Taampi Lak Ah Gamvakna
5.      Sangmaangpa Pr. Anderson' Inn Sung Ah Zann Hun Zatna
6.      Elmshaven - Mrs. Ellen G. White Inn Ah Hawhna
a)      Pasian' Lamlahna Tawh Munh leh Mual te Kilei 
b)      Vantung Choir Leh Honpa' Aw Khum 
c)      Mrs. White' Sihna leh Kiguuina
7.      Thukhupna

1.      Thu Makai: Tu maa kum tampi laai iin Roman Catholic, Baptist leh Seventh-day Adventist pawlpi te pan missionary te Zogam sung ah hong pai uh hi.  Nung kum sung iin Cope Kumza Cinna Pawipi (Cope Centenial Jubilee) ci iin hong liamsansa missionary Cope ih Zogam ah hong pai man aa lungdamna pawipi Zogam sung leh gamtuamtuam te ah nasia tak iin kibawl kawikawi hi. SDA pawlpi pan Zogam ah missionary nasep tawh a hong pai Pr. A. E. Anderson te innkuan peen Tuesday, December 8, 1953, ni iin Tedim khua ah a innkuan un hong tung uh hi. Lawibual, Tedim, Zogam sung ah kum khat leh a lang dek tak khawng bek hong om sung iin Zogam sung aa Kapteel, Lun Mual, Laaitui, Bukphir, Tedim, te akipan Zogam khua tuamtuam te lok zo ahihmanin dawimangpa in Pasian thumaan a manawt ding a khak tanna iin Kawl kumpi ii Foreign Affairs Ministries, Rangoon, Burma, in manlang tak iin Zogam pan a pusuah nading sawlna (order) puak hi.  Tua ahihmanin April 6, 1955 ni, suun kim nai 12.00 pawl iin Tedim pan hong ciah san uh hi.  Zogam aa Pasian thu hong puak missionary te lak ah sangmaang Pr. Anderson (kum 93) leh a zi Lois Anderson (kum 92) te geel bek in Topa Pasian' thupha leh hehpihna hang iin ni ciang dong mit vaak, beng pil, hawh zo leh ciah zo iin hong dampih laai uh ahihmanun May 28, 2011 ni iin amau tenna Ukiah, California ah amau innkuan tawh family reunion a va nei thei ka hihman un Topa' min ka phat hi.

2.      A Kihel Thei Teng: Hih family reunion ah ih missionary te innkuan lam pan khanghaam vive giat hong kihel thei teng a nuai aa bang ahi hi:Pr. Arthur Eugene Anderson leh a zi Lois Anderson, a tapa khatna David Anderson leh a zi Donna Faye Anderson, a tapa nihna Leslie Anderson (si khin) ii a zi Mary Lane Anderson Giles leh a pasal kik Pr. David Giles, a tapa thumna Daniel Anderson (a zi Bonnie Anderson hong kihel thei lo) leh Joyce White (kum 94) (Lois Anderson's older sister). 

Sangmaangpa Anderson te innkuan tawh kimuh khopna ah Zomi SDA pawlpi mi tampi tak kihel thei hi lengg ka lunggulh mahmah hinapi kongzing kigamla si leh nasep masuan a tuam tek ahih ban ah hawhna ciahna zongh sum leh paai leh hun tampi bei ahihmanin hamsatna a tuamtuam ciat hang iin a hong kihel nuam tampi te zongh hong kihel thei lo uh hi.  Sangmaangpa te innkuan tawh kimuh khopna ah Zomi SDA pawlpi mi 22 leh Kawl nupi khat tawh a nuai aa teng a kihel thei ka hi uh aa sangmaang te tawh kigawm iin ka vek pi un sawm thum leh khat (31) ka pha uh hi.

Austin, Texas pan Sia Pau Za Khan leh a zi Nu Don Sian Cing; Nu Vung Khan Cing leh Budhist biakna sung aa a om a lawm, Kawl te, Daw Mya Thanda;
Columbus, Ohio pan Nu Cing Za Don;
Renton, Washington pan Pa Na Nau Lwai leh a zi Nu Zen Khan Niing leh a tate: Lia Parsin Thluai Lwai leh Tg. Mang Lian Lwai;
Riverside, California pan Sia Gin Sian Mung leh a zi, Nu Niang Go Maang leh a ta te: Lia Niing Sian Niiang, Lia En Lamh Kyim, leh Tg. Kaii Khan Lian; Pi Ngai Za En (Siapi Mang Za Lian' zi) leh Nu Man Hau Vung Dixon;
San Antonia, Texas pan Pa Thang Suum Nang leh a zi Nu Vum Zen Cing leh a ta te: Lia Niing Sian Lun, Tg. Thang Sian Muang, leh Tg. Kai Khan Taang;
Tallahassee, Florida pan Pa Thang Khan Dal leh a zi Nu Zam Don Niiang.

3.      Ziingsang leh Sunn Lam Hunzatna: May 28, 2011, Sabbath zingsang nai 9:30 pawl akipan Ukiah Seventh-day Adventist Church ii multipurpose building sung ah kimuh khawmna ka nei uh hi.  Mungno in kipatna thu a nget khit ciang iin David Anderson in Anderson family lam pan aa hong kihel thei teng pulaakna hong nei hi. Tua khit ciang iin Mungno Gualnam in Zomi SDA pawlpi mi te lam pan a pai thei teng pulaakna hong nei hi.  Sia Paupu in sangmaangpa Anderson te innkuan in Zogam ah Pasian thumaan puak aa hong pai uh lungdam kohna thu minute 10 sung bang hong gen khit ciang iin tua kimuhkhawmna aa hong pai Anderson family te khempeuh zo nik ten 4, zo puan dum 1, pasal' silh zo puan 3, leh pasal ngawng awh 4, tawh itna lak iin pahtawina ka pia uh aa khat khit khat silh sak, teeng sak iin ka okh sak pah uh hi.

Tua zom ah sangmaangpa Pr. Anderson te innkuan in Zogam ading aa a nuntakna uh hong piak khiatna uh hang aa lungdam kohna sumngo dal (plaque) khat ka pia uh aa Sia Paupu in tua plaque tung aa a kigelh laimal te hong sim khia hi.  Sangmaangpa in Zomi te hong itna, Zogam pan tha khat thu aa a kiciahsak khit ciang aa Sri Lanka (Ceylon) leh Ethiopia ah missionary a sepna thu te hong gen hi. Sangmaangnu Lois Anderson in zongh thu tuamtuam a gen ban ah Tuesday, April 5, 1955, ni aa Lawibual SDA pawlpi mi te in mangpha khak tutkhawmna (farewell) a neih pih laai uh aa a mangngilh theih loh thupiiang khat hong gen hi.  A neu tung uh a kipan a kipattahna uh peen midang khat ii zatsa kuang, keu leh hai tawh nek leh dawn loh ding ahi hi.  Tua ni aa a tutkhop ni un Sia Go Za Kham in khat leh khat, kihawh kitulh iin niiangtui (be kan vuui tui) dawn ding ci iin ih Zomi te ki itna ngeina a pulaak ciang iin a zat ngei het loh uh ahihhangin nial ngamlo iin itna man bek iin khat leh khat niiangtui kisuah, kihawh iin khat' dawn laai niiangtui mah a kidawn khelna te uh hong gen kawm iin a lungsim sung ah thu tampi ngaihsun kha hi ding hi ven pau zom kician thei lo iin khitui luang iin hong om aa a za a ngaai khempeuh zongh khitui mual tuang lo ka om kei uh hi.  Tua kawmkaal ah sangmaangpa ding zo meel lo pi mah hong ding to iin "hih numei no peen kum 73 sung ka zi hikhin ta hi" "this girl has been my wife for 73 years" cih tawh hong zop ciang iin sangmaangnu in thu hong gen zo kik tuam hi.  Sangmaangpa te nupa in Tedim gam aa Zomi te tawh kithuah aa Pasian na a sep khawmna uh peen mundang gamdang aa a phut khak uh thu te tawh tehkakk theih veth loh iin a tuam vilvel iin nuam a sak thu uh leh lungkim pha diak uh ahihna hong gen tuak uh hi.  Tu maa kum 56 laai aa Zogam pan a ciah ding uh aa Lawibual SDA pawlpi mi te tawh khitui luang aa kikhakna la a sak khawm uh phawkkikna iin "Nang mah tawh Pasian om khawm ta hen" "God be with you till we meet again." cih la Zola iin ka sa khawm ngeingai uh hi.  Pu Anderson te innkuan in ei Zomi te hong it hong phawk mahmah iin ei Zomi te'n zongh amau hang aa Pasian thumaan ih muh theihna te hang iin it mahmah ihihmanin tua zingsang hun bup thugen kampau peuhpeuh leh a za a ngai khempeuh lungdamna leh itna khitui luang lo ka om kei uh hi. 

Tua khit ciang iin David Anderson in zongh Tedim aa a om laai aa a neu thumang mawh ahi a sanggam pa tawh cycle tuanna pan a lamdang aa Pasian in a hot khiatna thu tomno hong gen hi.  Tua khit ciang iin Niiangpi leh Kyim Kyim te unaau in la sakna hong neih khit uh ciangin ni tak nai 1.00 p.m. bang hong sat ta ahihmanin family reunion aa a pai Zomi teng in ka vak uh sun an ka ne khawm ngeingai uh hi.  Tua khit ciang iin lim (photo) lakna nei iin suun nai 3.00 p.m. pawl iin hun masa teng nuam tak iin ka zawh khit uh ciang iin amau a inn uh ah ciah iin ko zongh ka hotel ciat uh ah tawm vei ciah iin ni tak lam ka vak nading un ka kithawi uh hi.  

4.      Redwood Taampi Lak Ah Gamvakna: Ni tak nai 5.00 pawl iin Sangmangpa' inn ah ka kituah uh hi.  Sangmaangpa Anderson leh a tapa Daniel Anderson te tawh leitung aa singkung saang pen nam ahi Redwood gammaang taampi singkung te en ding iin ka va pai ngeingai uh hi.  Pu Anderson in tua redwood singkungpi te lak ah Topa Zeisu leitung ah hong pian maa pek, tu maa kum 2000 vaal aa a po khin, singkung om ahihna hong gen aa lamdang ka sa mahmah uh hi.  Tua redwood kungte lak ah a lian mahmah khat peen mi 9 in pom zo liailiai bek kahihmanun laam 9 bang pha cihna hi aa a saanna zongh pi (feet) 350 bang vaal ding ci hi.  Pu Anderson in gam lak dong hong zuih zawh loh hang iin motor khawlna mun ah hong ngak aa ko a dang teng bel a tapa Daniel in gamsung zawii zui iin hiking hong pai pih ngeingai ahihmanin nuam ka sa mahmah uh hi.   

5.      Sangmaangpa Pr. Anderson' Inn Sung Ah Zann Hun Zatna: Gamlak vak (hiking) aa ka paina uh pan Pr. Anderson te inn ah ka ciah kik uh ciang iin amau hong vaak ni tak an ka ne ngeingai uh hi. Daniel Anderson peen counselor khat ahih mah bang iin naupang pattah zongh siam mahmah hi.  Naupang te a ding iin naupang, khangno, khanghaam a kihel kyim program a tuamtuam hong bawl pih aa naupang te in nuamsa phadiak uh hi. Tua khit ciang iin Sangmaangpa Anderson in America nisuahna gam lam pan America ni tumna gam lam California ah SDA pawlpi thumaan a tunna thu, a pu leh a pa te in tua SDA pawlpi thumaan a na sanna thu leh a neu tung akipan missionary sem ding aa a khensatna leh Pasian in Zogam ah thupha puak ding aa a teelsa a na hih gige na thu hong gen hi.  Tua ban ah kum 9 khawng a phak laai iin a sakol tung pan kia aa a kawng guh kitan hi.  A kawng nuai siah zaw or a si ding hi napi Topa Pasian in hoih tak iin dam kik sak iin Kawlgam, Zogam, Ceylon leh Ethiopia gam te ah Pasian thumaan a puak missionary ding aa a damsakna leh a kep cingna thu te hong gen hi.

Zogam aa Seventh-day Adventist pawlpi hong tunna tawh kisai Pasian bawl nae lamdang te a tom iin hi ci gen hi.  Burma Union Mission in kum cin Union Committee a neih na ah tua hun laai aa Southern Asia Division aa Divison President ahi Elder Robert H Pierson in "Kawlgam khang lam zaanggam teng ah SDA pawlpi in nae ih sep zawh kum 50 bang pha ta ahihmanin ih lut ngei lohna, ih phut ngei nai lohna mun ah va lut ni; Sanggampa Anderson aw nang na pai diam" a cih ciang iin "pai mah ning" ci aa a dawnna thu zongh hong gen hi.  Gam vel ding aa hong zin toh masak tungtaang iin tua hun laai aa Union President ahi Elder C. B. Guild, Union Secretary, U Robert Mya Pe, Mandalay Church Pastor a sem ahi U Freddie Ba Tin leh Pr. Anderson a hong ton khawm uh hi aa meel theih khat zongh nei lo pii iin Rangoon pan Kawlpi ah vanleeng tawh a hong leeng to uh ahi hi.  “No bang hang aa a hong pai na hi uh hiam ci aa hong dong khat peuh a om leh Genkholhna Awging Laisiangtho Sang (Voice of Prophecy Bible Correspondence School) pan aa a hong pai hi ungh" ci ni ci iin vanleeng sung ah a 4 un kikum khol uh hi.  Kawlpi vanleeng tualpi ah a tun uh ciang iin a theih kholh het loh uh gen zawh loh aa a lamdang Pasian makaihna khat tuak kha pah uh hi.  Vanleeng sung pan a 4 un pusuak ding iin kahleii a sik ding aa a kipat uh leh a nuai aa tangvaalno a ding aa a om khat in a khut vaanto iin "Kei ka min Go Za Kham hi. No a kua hi aa bang hih ding aa a hong pai na hi uh hiam?" ("My name is Go Za Kham.  Who you and what you are doing here?")  ci iin a na dot ciang iin kiho zom zom uh aa sangmaang te in Voice of Prophecy Bible Correspondence School pan aa a pai uh ahih lam uh a gen ciang iin Sia Go Za Kham in zongh Ceylon (Sri Lanka) aa Voice of Prophecy Bible Correspondence School pan certificate a tuamtuam te a ngah khit lam a na gensawnsawn ciang iin "Pasian hong makaihna te ka mu pha saan aa ka khuasik mul tho iin ka khuasik mul tang keei hi" ci iin hong gen hi.  Tua hi aa "Pr. Anderson aw, 'Zogam ah a pai to ding iin Pasian in nang hong sawl hi. Zogam ah nang hong ngaai aa a hong dawn ding iin Pasian in Go Za Kham sehsa iin nei hi' ci aa ka tel zawk nading hih kan aa lampi dang om lo hi.  Pasian hong makaihna te ka kam iin a gen kim thei lo bek hi zaw ingh" ci iin hong gen hi.  Zogam mual dawn leh meitei guun kuam pi te kantan iin Pasian nae sem aa kileh suk kileh to aa a zin zawhna te Topa' tung ah lungdam ko hi.  Tua khit ciang iin SDA pawlpi leh Pasian thu sung ah nuntakna ih neih laai teng leh ih Topa Zeisu hong pai kik ni dong ih kip tawntung ciat ding hanthotna hong pia aa tha ka ngah mahmah uh hi.

A neu laai aa a liammaa a dam kik sa, a khan sung iin damsiiang hi napi tu iin teek ta aa tua a liammaa mah thaneem kik ahihmanin let khat a neih kei leh dingtang zo nawn lo ta iin a nung kull ta hi.  Walker khat lenn den zaw hi.  Sangmaangnu zongh a meel cidam suah mahmah ahihhang iin a lungtang hat nawn lo ahihmanin a awm sung ah pacemaker kiguang aa tua tawh a nungta a dam laai bek ahi hi.  Amau hong puak SDA pawlpi thumaan a saang a um, ei Zomi nu leh pa te in ih ta ih tu te' tung ah tua thumaan khahsuah lo iin kip tak aa a let nading uh ih makaih den ciat ding iin hong hanthot kawm iin SDA pawlpi leh Topa Pasian tung ah ih nuntak laai teng leh vantung gam ih tun dong ih cihtak ciat ding mah vai khak pi peen iin hong nei hi.  Hi bang teng tawh ni tak nai 9.00 vaal hong sat ta ahihmanin kikhen ding ka vai hawm ta uh hi.  A ziing ciang, ni masa peen Sunday, May 29, 2011 ni zongh hong om laai un ci iin hong kho keei uh ahihhang iin zinna leh vakna ding dang geelsa om ahihmanin kikhen loh phamawh ta hi.  "Hih leitung in gi bang khenna gam hi" a cih Zola ii a khiatna Sia Mungno in hong gen khit ciang iin ko a va hawh Zomi teng in dawng thum bit ka sa uh hi.  Sangmaangte in hong ngen kik uh ahihmanin dawng thum bit mah ka sa kik uh hi.  Tua khit ciang iin Pr. David Giles in kikhenna thunget hong nei aa tua tawh kizom iin "Nang mah tawh Pasian om khawm ta hen" "God be with you till we meet again" cih la lum letlet sasa kawm sa iin khat leh khat khut kilen, aang kipom, biiang ki namh kawmkawm iin sangmaang te innkuan tawh kimuh khawmna ka khum ta uh hi.  

6.      Elmshaven - Mrs. Ellen G. White' Inn Ah Hawhna: May 29, 2011, Sunday zingsang nai 9.00 pawl iin Ukiah khua pan St. Helena khua aa 1885 kum aa mi hau mahmah khat in tawlngakna inn (vacation home) ding aa a lam, 1900 pawl aa Mrs. Ellen G White in lei aa a tenna inn leh huang ahi Elmshaven ah Adventist pawlpi leh ama’ tangthu te en leh ngaai ding iin ka zin khia uh aa ziingsang nai 10:30 pawl iin ka tung uh hi. Ziing 11:00 pawl iin Elmshaven tour ka kipan uh aa et cim thei lo iin ni kai nai 2:00 dong, nai 3 sung bang hun ka va zangh uh hi. A pai tam kahihmanun pawl nih iin kikhen iin hong lak kawikawi uh hi. Elmshaven aa Mrs. White' inn sung ah ka hawhna uh a nuai aa teng a tom iin hong gelh pak ingh.  

Australia gam ah kum 9 sung Pasian na sem aa a om na pan hong ciah ciang aa a lei innpi hi aa a inn tawh kigawm iin acre 70 bang zai hi. Singgah tuamtuam, thei, lingmin leh leenggui te tawh a kidim huan nop ci mahmah khat ahi hi.  Elmshaven peen National Historic Landmark iin 1993 kum akipan a kiciam teh a hih zah khat iin kum sim iin leitung gam tuamtuam leh US gam sung gam khen tuamtuam te pan a hawh mi 7,000 vaal bang pha den hi.  Leengla ciaptehna lai bu 1930 akipan tu ni dong kem laai uh hi.  Hih Elmshaven peen tu iin Pacific Union Conference (PUC) ii neihsa hi ta aa PUC makaihna tawh kidon hi.

Ø  Phaitam buuk khat sung ah Mrs. White in a zat sakol leng leh a van zat teng om hi. 
Ø  Leengla inn dei sung ah kum 1880 pawl aa a kibawl, kawm aa kikhai nai pi khat om hi.  Tua peen Elder Uriah Smith ii a zi in Mrs. White tung aa a piak khong nai pi hi aa tu ni dong tua nai hun maan mahmah laai hi. Kikhopna aa a zat den uh organ zongh om hi. 
Ø  Mrs. White zat an kuang leh an keu te, tui khal koihna, an a sa den thei ding aa a zat suang peek cih te zongh om hi. An neekna inn dei sung ah mi 15 bang in an a nek khawm theih nading uh sabuai om hi.  
Ø  Inn thuap nihna dei tuamtuam te ah a lai gelhna mun, lai a gelh ciang aa a zat den tutphah, a kikhepthei ahi a lai dapphah singpeek, Mrs. White ii zat, 1887 kum aa a kibawl Singer puan khui set a hoih mahmah laai khat, cih bang leh a dang et nop huai tuamtuam tampi om hi.  Tua ban ah inn dei dang khat sung ah Mrs. White khang simna (family tree)  zong om hi.

a)      Pasian Lamlahna Tawh Munh Leh Mual te Kilei: Mrs. White in a khan sung iin lai mai 100,000 sang aa a tam zaw gelh hi. Mrs. White ii lai gelh pawl khat te peen leitung aa pau nam 170 bang iin ki let khia hi.  Mrs. White tungtawn iin Pasian lamlahna tawh California gam sung ah mun leh mual te sanitarium ding iin lei uh aa tu iin College, Hospital leh Medical Center suak uh hi. 
·         1877 iin St. Helena Hospital and Medical Center (St. Helena)
·         1904 iin Paradise Valley Hospital (Paradise Valley)
·         1904 iin Glendale Adventist Medical Center (Glendale, Los Angeles)
·         1905 iin Loma Linda University and Medical Center (Loma Linda)
·         1909 iin Pacific Union College (Angwin, near St. Helena)
·         1915 iin White Memorial Hospital (Los Angeles)

b)      Vantung Choir leh Honpa' Aw Khum: Mrs. White' lupna khan sung ka lut uh ciang iin ka lungsim uh hong sawk kha pha diak khat om hi. Bang hang hiam cih leh Sunday ni khat, March 1907 kum iin Mrs. White in a pumpi khempeuh naa sa iin gimlua mah mah ahihmanin a lup mun zuan iin ih mut a sawm leh ih mu thei pak lo iin a vei leh a tak ah kihei hei iin a omna pan a tawpna ah ih mu thei samm hi. Nai khat leh a lang bang a ih mut khit, ni tak nai 9.30 p.m. pawl, a khanlawh ciang iin a vei leh a tak kihei ta leh a khut a khe a pumpi khempeuh naa a sak te om nawn kiuh keuh lo iin kammal tawh genzawh loh zah iin tangzang keei iin damsiiang ahihmanin lungnuam mahmah hi.  A lupna pan tu to iin a lukhung ah kingam aa a om leh a kim leh a paam ah vuuk bang aa a paak meei lom in amah umcih hi. Tua laai tak iin huih lak ah aw neem leh aw khum mahmah tawh la ngaih mahmah kisa ziaiziai aa vantung mi te' lasakna aw ahih lam aman tel hi.  Tua kawmkaal ah Aw khat in "lau kei in. Na Honpa ka hi hi. Vantung mi siangtho te na kimkot ah om hi" cih a zak ciang iin "hih peen vantung hi ta hi lo hiam? Thupuak sawn nasep sem kha nawn lo ding; mawhzonna te leh hamsatna te thuak kha phukha nawn lo iin nuamh tak iin tawlnga thei ta ding,  Oh! hih peen vantung takpi a hi hiam? Kei Pasian ta te lak aa khat hi takpi ka hi hiam?  Hi ci bang aa lungkimna ka nei ka ngah tawntung thei ding hiam?" a cih ciang iin "na nasep masuan kizo kim nai lo hi" ci iin Aw khat in dawng hi.  Tua zan iin St. Helena Hospital pan a galmuh te in Mrs. White' lupna inn dei sung khempeuh taang ziai zuai aa a om mu uh hi.  Tua hi aa vantung gam sung ah Pa Pasian, Khasiangtho, Topa Zeisu leh vantung mi te tawh kithuah khawm tawn tung ding lawpna thathak hong guan ahihmanin Mrs. White kiang aa a hawh vantung mi te a tualbualna leh Honpa Topa Zeisu in a hopihna inn dei sung a sik kha ka hih ka lungkim pha diak uh hi. 

c)      Mrs. White' Sihna Leh Kiguuina: Ni khat a lai gelhna inndei ah Mrs. White a pai leh sual pal kha ahihmanin tuuk aa a kheel guh kitan hi.  Dam zo nawn lo iin a tawptawp ah kaal khat sung khua phawk lo iin a om khit ciang iin leitung ah a nuntak nunung peen ni Friday, July 16, 1915, ni kai lam nai 3.40 p.m. akipan leitung nusia iin tawlnga ta hi.  A sih lian aa a kikhawl sak nai pi zongh a kikhaina kawm mah ah tu dong kikhaai laai aa ni tak nai 3.40 p.m. lakh sa iin khawl hi.  A sih ni tak lam ciang iin a ta leh a tu te in Mrs. White lupna kim ah ki uum iin ama deih bel la ahi "Sunn sang a phazaw gamnuam om aa, ih upna iin kigalmuh thei hi" "There's a land that is fairer than day, And by faith we can see it afar" cih la sa uh hi.  

Mrs. White ading iin guina (vuina) 3 vei kinei aa a khatna peen Elmshaven inn mai ah guina hun kizangh hi.  Tua hun laai tak iin California Conference in Richmond khua ah camp meeting a neih laai tak uh hi aa tua camp meeting ah guina hun zat ding ngen uh ahihmanin guina hun nihna Richmond camp ah nei uh hi.  Tua khit ciang iin Mrs. White ii luang hawm leh hankuang peen ni suahna lam a pai ding meileng tung ah guang iin a thumveina leh a tawpna si guina hunpi peen Battle Creek, Machigan, ah bawl uh aa a pasal' hankhuuk gei ah phum uh hi.  Tua mun mah ah a tate li zongh tawh kizom iin a luang uh kiphuum khawm hi.

7.      Thukhupna: St. Helena khua aa Elmshaven a kici Mrs. White' inn ka vahawh (tour) khit uh ciang iin St. Helena Hospital (formerly St. Helena Sanitarium), Elmshaven SDA Church leh Pacific Union College ka va hawh kawikawi uh hi.  Ni hong kaita ahihamnin ka vek un Chinese Restaurant khat ah sunn an lim mahmah kham tak iin ka nek khawm ngeingai khit uh ni tak nai 4 pawl iin Pi Enno leh Niingpi te innkuan in Portland, Oregon State leh Renton, Washington State lam zuan to uh aa ko a dang teng iin Riverside, California lam zuan sukh iin ka kikhenh khat uh hi.  Topa Pasian hehpihna leh vantung mite hong cinna hang iin cidam lungnuam tak iin Riverside, California ah ziingsang nai 4.00 a.m. pawl mah iin ka tung suk kik uh hi.  America gamnuam nusia iin Zogam ading deihsakna tawh Pasian thumaan hong puak sangmaangpa Pr. Anderson te innkuan hang aa Pasian thumaan a mu khia America gam sung aa a teeng Zomi ahi thei sun teng in cidam iin amau tawh maitang kimu iin Zogam sung aa a sepna leh a mapanna te uh kikum khawm thei kahihmanun Topa Pasian’ thupha taktak ahih lam phawk iin hampha ka kisa mahmah uh hi.  Ka khual zinna uh a tom thei peen iin tu aa bang teng hi aa hong sau veve mawk ahihmanin lungduai tak aa nong sim sak man un ka lungdam hi.  Gelh khialh a om leh hong telsiam un.

Itna leh deihsakna tawh thu puak,



Mungno Gualnam
Wednesday, June 22, 2011

Riverside, California

No comments: